De flinke stagnatie in de bouwwereld heeft geleid tot een hausse aan stadslandbouwprojecten en stadsvernieuwing. Om maar te zwijgen van de kleinschalige initiatieven die elk ongebruikt plekje grond in de stad als potentiële mini-akker claimen. Er is sprake van een trend. De één noemt het idealisme in de marge, een ander voorziet een fundamentele herziening van de voedselproductieketen. Maar welke rol vervult stadslandbouw nu echt in het stedelijk landschap anno 2013?
In een kapitalistische democratie als Nederland zullen er altijd intelligente, zelfstandig nadenkende burgers zijn die tekortkomingen in de samenleving constateren. Of zij gehoor vinden bij een groot publiek en de politiek is vaak een kwestie van een samenloop van omstandigheden, afhankelijk van de krachtvelden in de samenleving. Zo riepen tien jaar geleden enkelingen dat het economisch systeem niet deugde. Zij hebben inmiddels gelijk gekregen van het collectief, alleen iets te laat. Een andere gedachte, die voor aanvang van de economische stagnatie meer aandacht kreeg, is dat de manier van leven in de westerse wereld schadelijk is voor milieu en klimaat. De roep om duurzaamheid wordt al jaren door veel mensen geuit.
Het moge duidelijk zijn, in Nederland is het debat over duurzaamheid in volle gang en ondanks het feit dat iedereen goede bedoelingen zegt te hebben, is men het oneens over hoe de problemen te bestrijden. Vaak verschilt men al van mening over de daadwerkelijke problemen en welk probleem voorrang heeft. Milieuvervuiling, uitbuiting van werknemers, kwaliteitsvermindering of vergiftiging van voedsel, het opmaken van grondstoffen, gebrek aan visie op verdergaande urbanisatie en toenemende wereldbevolking. Allemaal genoemde redenen voor herziening van de voedselproductieketen. Maar welke verhalen zijn waar en welke oplossingen de beste? Onduidelijkheid hierover en een gebrek aan politiek initiatief, zijn onder andere de oorzaken voor de explosie aan stadslandbouwinitiatieven, met name de kleine burger-initiatieven. Vanuit de gedachte ‘zolang de politiek niets doet, doe ik het zelf wel, de maatschappij dat ben ik’, zijn talloze braakliggende stukjes grond in stedelijk Nederland inmiddels veranderd in kleine stadsakkertjes.
De massaliteit en het succes van de initiatieven voor stadslandbouw in de afgelopen jaren is mede mogelijk gemaakt door de vastgoedcrisis. Zowel gemeenten als projectontwikkelaars kunnen al jaren veel van hun grond niet kwijt en sympathieke groene initiatieven springen in de opengevallen ruimte. Uitbaters en ondernemers van zulke initiatieven zul je niet snel horen klagen over de crisis, ze hebben van de nood een deugd gemaakt. Creatief, ondernemend, positief en flexibel, hebben ze weten te anticiperen op de dalende vraag naar bouwgrond en de stijgende vraag naar regionaal en duurzaam voedsel.
