Afgelopen 9 oktober 2014 was er tijdens de Dag van de Openbare Ruimte in Houten het symposium “De Economische Straat”. Op dit symposium werd een beeld geschetst van een (infra) markt die al zo’n vijf jaar onder druk staat en de komende jaren zal blijven staan. De infrabudgetten bij gemeenten blijven immers krimpen. Dat hier een inhaalslag in zal komen is pas rond 2040. Tegen die tijd zullen tientallen miljarden nodig zijn voor de gemeentelijke infra. De centrale vraag tijdens dit symposium was: hoe kunnen we in deze keten zorgen dat we in tijden van schaarste en bezuinigingen waardevol werk leveren?
Tijdens het symposium waren er verschillende sprekers die antwoord gaven op de centrale vraag. Onder leiding van Marjet Rutten spraken:
- Paul Groot (programmaleider Infra en Aanbesteding bij het Economisch Instituut voor de Bouw – EIB),
- Jan Steggink (gemeente Enschede),
- Roland Koerhuis (Klink-Nijland GWW),
- Jan Bijker (Stichting Erkenning voor het Bestrating – SEB),
- Jos Penninx (voorzitter Stadswerk, burgemeester van Voorst).
Cultuuromslag
Tijdens het symposium werd er gesproken over hoe het anders kan. Er moet een cultuuromslag plaatsvinden binnen de infra. Hoewel traditionele aanbestedingsvormen en werkwijzen nog sterk de overhand hebben, groeit bij gemeenten en opdrachtnemers het besef dat het anders moet. Het grootste probleem blijft dat alle disciplines in hokjes denken: ontwerp, bestek, voorbereiding, uitvoering, beheer, allemaal hebben ze hun eigen manier van werken en dat geeft faalkosten en overlast. Daarom moeten de kennis en kunde van de uitvoering aan het begin van het proces ingebracht worden. Bovendien: gemeenten beperken zich steeds vaker tot regievoering en raken kennis en kunde kwijt. Opdrachtnemers kunnen die kennis aanbieden. De rolverdeling zal dus veranderen en daarbij is onderling vertrouwen essentieel. Kwaliteitsborging (certificaat voor vakmanschap, kwaliteit en veiligheid) blijft een goed instrument, maar opdrachtgevers moeten kwaliteit meer afdwingen. Dat kan met EMVI, alleen mag deze vorm van aanbesteding transparanter en met criteria die meer uniform zijn. Daarnaast kan op mens, materiaal en middelen bespaard worden door meerdere projecten integraal op te zetten of door te werken met een digitale en fysieke infrabank (zoals in Enschede gebeurd).
Maatschappelijke betekenis
Bestrating is, als onderdeel van de openbare ruimte, een visitekaartje van de stad en kan een voorwaarde zijn die mensen aan de stad bindt. Jos Penninx pleit dan ook voor een herwaardering van de openbare ruimte. Zeker omdat bezuinigen leidt tot werkloosheid, waardoor “we mensen moeten inhuren om werklozen aan werk te helpen dat er niet is”. De branche creëert juist waarde door langdurig werklozen en mensen met een beperking in het arbeidsproces in te passen. Ondernemers leveren nu al een enorm sociaal rendement door deze mensen in te zetten op eenvoudige taken en kunnen eigen mensen hiermee vrijmaken voor ander (winstgevend) werk. De Economische Straat is op deze manier ook een sociale straat.
