Het opleveren van nieuwbouwwoningen duurt steeds langer, zelfs nadat de bouwvergunning is afgegeven, en dat baart zorgen in de woningbouwsector. Volgens recente cijfers van het CBS duurt het nu gemiddeld bijna twee jaar om een standaard woning te bouwen, terwijl dit in 2015 nog anderhalf jaar was. Vooral in stedelijke gebieden zien we een duidelijke vertraging in het proces.
Vertraging na afgifte bouwvergunning
Uit de data van het CBS blijkt dat van de nieuwbouwwoningen die in de eerste drie kwartalen van 2025 werden opgeleverd, de helft pas na 23 maanden klaar was na de afgifte van de eerste bouwvergunning. Voor het snelste kwart duurde het minder dan 16 maanden, maar bij het langzaamste kwart nam het meer dan 35 maanden in beslag. Deze verschillen per kwartaal hangen vaak samen met het type woning dat wordt gebouwd en de locatie van de bouw.
Tien jaar geleden ging het allemaal een stuk vlotter. In 2015 was de helft van de woningen al binnen 16 maanden na de bouwvergunning opgeleverd. Drie kwart van de woningen stond toen binnen 25 maanden klaar voor bewoning. De vertragingen van nu raken niet alleen woningen, maar ook andere bouwwerken zoals kantoren, scholen en winkels. Voor deze projecten duurt het nu gemiddeld 20 maanden, tegenover 15 maanden een decennium geleden.
Appartementencomplexen nemen meer tijd in beslag
Het bouwen van appartementencomplexen duurt aanzienlijk langer dan het neerzetten van eengezinswoningen. Bovendien is de bouwtijd voor appartementen de afgelopen jaren sterker toegenomen. Van de appartementen die in de eerste drie kwartalen van 2025 werden opgeleverd, duurde de bouw bij de helft langer dan 29 maanden. Voor eengezinswoningen was dit gemiddeld 18 maanden, wat een flink verschil laat zien in de tijd die nodig is.
De oorzaken van deze langere bouwtijden zijn divers. Denk aan complexere ontwerpen, strengere regelgeving of een tekort aan arbeidskrachten. Vooral bij appartementen speelt de schaal van het project een grote rol. Grote complexen vragen om meer coördinatie en vaak ook om aanvullende vergunningen, wat het proces verder vertraagt.
Bouwvergunning en regionale verschillen halverwege
Regionale verschillen spelen ook een belangrijke rol in de tijd die nodig is na het verkrijgen van een bouwvergunning. In Noord-Holland duurt het gemiddeld het langst om een woning te bouwen, namelijk 26 maanden. Zuid-Holland volgt met 22 maanden en Utrecht met 21,5 maanden. In Overijssel gaat het juist een stuk sneller, met een gemiddelde van slechts 15 maanden.
Vooral in stedelijke gebieden kost het meer tijd om woningen op te leveren. Dit komt deels doordat in steden vaak grotere appartementencomplexen worden gebouwd, die sowieso langer duren. Maar ook voor eengezinswoningen is de bouwtijd in sterk verstedelijkte gemeenten hoger dan in landelijke regio’s. Factoren zoals beperkte ruimte en complexere logistiek spelen hierin mee.
Impact op nieuwbouw in steden
De vertragingen in stedelijke gebieden hebben gevolgen voor de woningmarkt. Met een groeiende vraag naar betaalbare woningen is het belangrijk om te begrijpen waarom de bouw zo lang duurt. Het CBS wijst erop dat de aard van de projecten in steden een grote rol speelt. Grote nieuwbouwprojecten, zoals appartemententorens, vragen om meer voorbereiding en uitvoeringstijd.
Daarnaast zijn er vaak extra uitdagingen in steden, zoals het werken in een dichtbevolkte omgeving of het omgaan met bestaande, of nieuw te realiseren infrastructuur. Dit alles zorgt ervoor dat de tijd tussen het aanvragen van een vergunning en de oplevering van een woning blijft groeien.
De vertraging bij de bouw, door onder meer de langdurige aanvraag van een bouwvergunning, blijft een probleem. Zeker nu het ministerie in haar Rapport Volkshuisvesting 2025: aangeeft dat de “woningbouw aantrekt na de eerdere dip“.
