De internationale ontwerpwedstrijd voor een nieuw Guggenheim Museum in Helsinki is gewonnen door Moreau/Kusunoki. Dit jonge en kleine architectenbureau is geselecteerd uit maar liefst 1.715 deelnemers. De ontwerpwedstrijd was daarmee één van de meest prestigieuze van de afgelopen jaren. Het ontwerp plaatst het museum nadrukkelijk in de stedelijke omgeving en maakt gebruik van natuurlijke en traditionele bouwtechnieken, zoals verkoold hout.
Het winnend ontwerp bouwt het museum op uit verschillende paviljoens en pleinen, een variatie aan open en gesloten binnen- en buitenruimten, waarmee de bezoekers worden uitgenodigd om de ‘dialoog aan te gaan met de kunst, de architectuur en de plek’. Openheid en transparantie waren prioriteit voor het architectenbureau. Lastig, aangezien musea van nature vragen om gesloten ruimten, in verband met licht en atmosfeer. Daarom is gekozen voor een gefragmenteerde oplossing, waarbij met name de begane grond en de loopgang en binnenstraat openheid verschaffen. Zo wordt het museum nadrukkelijk in de stedelijke context geplaatst, die bepaald wordt door de zee en omliggende markten, musea en winkels.
Houtskool
Speciaal tintje aan het museum is het gebruik van verkoold hout voor de gevels, wat het museum een specifiek zwart karakter geeft. Het Japans/Franse architectenkoppel hierover: “Dit materiaal is al in het beginstadia van het ontwerp geselecteerd. Het gebruik van verkoold hout is diep verankerd in de traditie van houtbewerking in Finland en ook in die van Japan. Het is een traditionele techniek om het hout sterker en weerbaarder te maken tegen water en vuur. Daarnaast is het erg mooi, speciaal wanneer het verouderd en er een doffe glans ontwikkeld.”
Slim en simpel
De horizontale verspreiding van de paviljoenen en gebouwen laat zo veel mogelijk zonlicht toe, daarnaast zorgt getripleerd glas voor isolatie en is gekozen voor natuurlijke bouwmaterialen. Dit alles vanuit de gedachte ‘back to nature’. Niet de technologie staat centraal, maar het denkwerk, met duurzame oplossingen en slimme verwijzingen naar de haven van Helsinki en de Guggenheim musea in Bilbao en New York. Of in Cruijffiaanse terminologie: ‘we willen gewoon een slim en simpel systeem’.
Respect voor omgeving
De prijs is een initiatief van het Solomon R. Guggenheim Foundation. De jury, onder leiding van architect Mark Wigley sprak van een ontwerp met ‘diep respect’ voor de plek en situatie. “Het waterfront, het park en de nabije stedelijke omgeving staan allemaal in dialoog met het losse cluster van paviljoens en de stroom van mensen en activiteiten ertussen.” Moreau/Kusunoki kan rekenen op een bedrag van 100.000 euro, terwijl aan de andere vijf genomineerden 55.000 euro wordt uitgekeerd. Met de realisatie van het museum is naar verwachting 140 miljoen euro gemoeid. Het museum zal kunst gaan tonen van Scandinavische kunstenaars en de gangbare Guggenheim collectie.
Beeld: Moreau Kusunoki – ArtefactoryLab, Moreau Kusunoki
