Legionella pneumophila is de bacterie die de ziekte legionellose veroorzaakt. In de volksmond wordt dit legionella of veteranenziekte genoemd. De herziene publicatie ‘Legionella preventie in leidingwater’ vult de kennis van professionals in de leiding- en drinkwaterbranche aan. De update was nodig vanwege de overgang van het Bouwbesluit naar het Besluit bouwwerken leefomgeving. Recente wijzigingen uit de Waterwerkbladen zijn meegenomen.
Legionella blijft, mede door energiebesparingsmaatregelen en de klimaatverandering, een risico voor ons drinkwater.
Wat is legionella?
Legionella pneumophila is de bacterie die de ziekte legionellose veroorzaakt. In de volksmond wordt dit legionella of veteranenziekte genoemd. De ziekte kan ontstaan wanneer de bacterie wordt ingeademd, bijvoorbeeld in de badkamer, via sproei-installaties, sommige luchtkoelers of op andere wijze. Voorwaarde voor infectie is dat de bacterie door de neus of de mond wordt opgenomen en zich kan vestigen in de longen. De griepvariant is meestal tijdelijk, de veteranenziekte daarentegen is een chronische longaandoening met mogelijk dodelijke afloop. Zie voor uitgebreide en actuele informatie de site van het RIVM.
Drinkwater en legionella
De overheid stelt strikte regels om besmetting met legionellabacteriën te voorkomen in collectieve leidingwaterinstallaties. Deze regels zijn vastgelegd in de Drinkwaterwet, het Drinkwaterbesluit en de Regeling Legionellapreventie in drinkwater en warm tapwater. De regeling beschrijft hoe de vakman een risicoanalyse en beheersplan moet opstellen.
Energiebesparing versus volksgezondheid
Er is een spanningsveld ontstaan door de zoektocht naar verdere energiebesparing. In nieuwe woningen maakt het opwarmen van tapwater inmiddels 50 procent uit van het energiegebruik. Hoewel zuiniger warm tapwatersystemen wenselijk zijn, kan dit botsen met de volksgezondheid. Tapwater moet goed worden verhit om bacteriële aangroei en legionellagevaar te voorkomen. De praktijk toont echter aan dat de aanvoertemperatuur in koudwaterleidingen soms oploopt tot 25 graden Celsius of meer door interne en externe hittestress. Dit verhoogt het risico op legionella groei, vooral in risicogebouwen zoals ziekenhuizen, verzorgingshuizen, sauna’s en zwembaden.
Risicoanalyse
De nieuwe ISSO-publicatie biedt voor de risicoanalyse van een collectieve leidingwaterinstallatie een keuze tussen een beperkte en een uitgebreide analyse. Deze keuze hangt af van de aard en omvang van aerosolvormende drinkwater tappunten. De publicatie bevat duidelijke aanwijzingen voor het uitvoeren van de beperkte of uitgebreide risicoanalyse. Ook de beslisboom uit BRL 6010 is opgenomen om de juiste werkwijze te bepalen. Hierdoor kun je risico’s vaststellen en elimineren door technische installatieaanpassingen of beheersmaatregelen uit te voeren.
Rapportage
Een ander belangrijk onderdeel van deze publicatie is de opzet van de rapportage. De indeling van de rapportage voor risicoanalyse en het beheersplan is aangepast in lijn met BRL 6010. Je vindt in deze bundel ook algemene voorschriften voor veilig ontwerp, realisatie en beheer van leidingwaterinstallaties. Voor volledigheid bevat de nieuwe bijlagen met informatie over wetgeving, componentbeoordelingen, monstername en de legionella bacterië.
Bron: ISSO/Bouwzo, RIVM en Wikipedia.
Zie ook: Legionellarisico bij terugkeer van vakantie, tips om legionellabesmetting te voorkomen.
