Een breed consortium van technologieontwikkelaars (Logisticon en Bert Daamen), kennisinstellingen (STOWA, TU Delft en KWR Watercycle Research Institute) en potentiële eerste gebruikers (Waterschap Brabantse Delta en Waternet) gaat met een combinatie van een nieuw concept, dynamische filtratie, een ‘vergeten’ technologie, Adsorption-Belebung, rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI) energie-efficiënter maken. Sterker nog, in plaats van energiegebruikers kunnen RWZI’s zelfs (groene) energieleveranciers worden.
Afvalwater bevat veel energie, in de vorm van organische stof. Op dit moment vangen RWZI’s hooguit 30% van deze stoffen af in een eerste bezinkstap om ze vervolgens te vergisten tot methaangas. Dit methaangas wordt gebruikt voor energieproductie. Dat kan beter, zo dacht men al tijdens de energiecrisis in de jaren zeventig. Toen is het ‘Adsorption-Belebung’ systeem bij de TU Aken ontwikkeld. Hiermee wordt ongeveer 70% van de organische stof afgevangen in de eerste Adsorption-stap. Het systeem is tot nu toe echter beperkt ingezet, onder andere omdat het lastig combineert met het stikstofverwijderingsproces in de RWZI en er extra tussenbezinkers nodig zijn.
Dynamische filtratie
Bij filtratie van afvalwater ontstaat een ‘filterkoek’ (een opstapeling van biomassa en deeltjes) die (verstoppings)problemen oplevert. Dynamische filtratie daarentegen maakt gebruik van de filtrerende eigenschappen van de filterkoek die ontstaat op een simpel dragermateriaal en ‘open’ blijft dankzij een slimme bedrijfsvoering van de installatie. Daardoor kunnen bezinktanks achterwege blijven en kan het Adsorption-Belebung-systeem 85% van de organische stof afvangen in de A-trap om te vergisten. Simultaan loopt een project van STOWA om de stikstofverwijdering in de B-trap te verbeteren middels het anammox proces. Door deze efficiënte combinatie van technieken kunnen RWZI’s (groene) energie gaan opleveren tijdens de zuivering van rioolwater. Normaal gesproken kost rioolwaterzuivering juist energie.
Subsidie
Op 1 maart is het consortium officieel van start gegaan. De RWZI van waterschap Brabantse Delta op locatie Nieuwveer (bij Breda) heeft een AB-proces met grote bezinktanks. Op deze locatie gaat het consortium met subsidie van AgentschapNL in het kader van de Subsidieregeling Energie en Innovatie, Effectieve en Efficiënte Vergistingketen (van het Ministerie van ELI), dynamische filtratie in de praktijk testen, waarbij bezinktanks overbodig kunnen worden. “Dat kan ons veel operationele kosten besparen”, aldus Etteke Wypkema van waterschap Brabantse Delta. De andere deelnemende eindgebruiker, watercyclusbedrijf Waternet, heeft nog geen AB-proces en hoopt de ontwikkelde kennis en technologie uiteindelijk toe te passen op de eigen zuiveringen. Het project omvat vier inhoudelijke werkpakketten:
1 optimalisatie van de procescondities in de A-trap,
2 ontwikkelen van de slibscheiding op basis van dynamische filtratie,
3 onderzoek naar vergisting met dynamische filtratie en
4 pilotonderzoek.
De resultaten van het project zullen naar verwachting niet alleen bijdragen aan duurzame energieproductie, inclusief reductie van broeikasgasuitstoot, maar ook leiden tot besparing van kosten en ruimte.
