De Universiteit Utrecht is onderdeel van een nieuw project naar schimmelarchitectuur. Bakstenen op basis van schimmels maakt bouwmateriaal duurzamer en zelfreparerend. Het zogeheten Fungar-project ontvangt 2,85 miljoen euro vanuit Horizon 2020, waarvan er 720.000 euro naar de Universiteit Utrecht gaat.
Schimmelarchitectuur: ‘Door de schimmeldraden in de bakstenen elektrisch geladen te maken, kun je er ook gemakkelijk sensoren in plaatsen’
Nieuw bouwmateriaal op basis van schimmels. Dat is het idee achter het Fungar-project, een samenwerking tussen Utrecht, Denemarken, Verenigd Koninkrijk en Italië. “We willen bouwmaterialen maken met zero emission”, vertelt Han Wösten, die samen met Marc Baldus het project vanuit Utrecht zal leiden.
“De bouwindustrie is namelijk enorm vervuilend. Het maken van beton en cement vreet energie en grondstoffen. Schimmels kunnen een grote rol spelen in het maken van duurzaam bouwmateriaal.”
Houtachtig materiaal
De hoogleraar microbiologie maakte al eerder composieten door schimmels in een afvalstroom te brengen. “Vervolgens dood je de schimmel en dan houd je een composiet over: een soort houtachtig materiaal, maar dan zonder formaldehyde of epoxy.”
De schimmel is lijm en touw tegelijkertijd, vertelt Wösten. “Het is geen vervanging, maar een verbetering.” In een ander traject breekt de schimmel de afvalstroom volledig af en ontstaat er een soort soepel leer.
Composieten
Het nieuwe project richt zicht op composieten: een soort bakstenen van schimmels. “We weten al dat zo’n structuur stevig en goed geluidswerend is. De volgende stap is het maken functionele structuren. Door de schimmeldraden in de bakstenen elektrisch geladen te maken, kun je er ook gemakkelijk sensoren in plaatsen, aldus Wösten.
“Het gebouw wordt dan in feite een voelend en adaptief systeem: als het warm is, wordt het poreus, als het koud is, werkt het materiaal isolerend. Door de schimmel niet af te doden, kan een eventueel gat weer dichtgroeien en heb je dus zelfreparerend materiaal. Het klinkt futuristisch, maar door te werken aan extremen, komen allerlei toepassingen dichterbij.”
Fungar
Het Fungar-project is onderdeel van het Horizon2020-programma ‘Novel ideas for radically new technologies’. In het project levert Utrecht de schimmelkennis. Hier wordt onder meer onderzocht welke componenten van schimmels geschikt zijn om elektrisch geladen deeltjes te binden, om daarmee gericht schimmels te selecteren of te verbeteren.
Het Deense onderzoeksinstituut CITA levert een aandeel in de architectuur, de University of West England in Bristol de computing sciences, en het Italiaanse bedrijf MOGU de productie van het materiaal. In totaal werd er 2,85 miljoen euro toegekend aan het Schimmelarchitectuur-project, dat in december van start zal gaan.
Bron: Universiteit van Utrecht
