Hoogleraar Steenconstructies Dirk Martens (TU Eindhoven) heeft in opdracht van Bekaert, MBI, Weber-Beamix, Wienerberger en Jordahl een nieuw instrument ontwikkeld dat input levert voor ontwerpbeslissingen: de Dilatatietool. De metselwerkindustrie kan hiermee aan opdrachtgevers en architecten een gedegen advies geven. Dilataties zijn een noodzakelijk kwaad, maar dankzij deze tool kan een ontwerper ze veel gerichter in het plan opnemen, en vaak ook besparen op het aantal dilataties.
Niemand in de bouwkolom zit te wachten op dilataties
Niemand twijfelt aan de noodzaak van dilateren, maar in de praktijk is er een spanningsveld tussen de visie van de architect en het dilatatieadvies van de baksteenproducent. Deze wrijving kan het ontworpen gevelbeeld ruw verstoren.
Martens: “Niemand in de bouwkolom zit te wachten op dilataties. Architecten vinden het niet mooi, voor de aannemer kost elke dilatatie geld en voor de opdrachtgever betekent het meer onderhoud aan de gevel. Kortom: iedereen heeft er belang bij dat het aantal dilataties tot een minimum wordt beperkt.”
Praktische aanpak
De complexiteit van bestaande rekenmodellen vroeg om een nieuwe aanpak. Martens: “Nu hebben we een instrument met parameters en gegevens die direct te herleiden zijn naar de specifiek toegepaste producten.”
Martens verwacht dat de Dilatatietool zal meebewegen met de dynamiek van de bouw. “Toenemende prefabricage en automatisering zullen de metselwerkbranche gaan veranderen. Dat heeft ongetwijfeld consequenties voor de wijze van bouwen én voor het berekenen van het ontwerp.” Vooralsnog is de methode vooral toepasbaar voor traditioneel – in situ – metselwerk.
Productspecifiek
De Dilatatietool is ontwikkeld in opdracht van Bekaert, MBI, Weber-Beamix, Wienerberger en Jordahl. Deze bedrijven kunnen nu hun klanten (opdrachtgevers, architecten, aannemers) adviseren door hun eigen gegevens en parameters in te voeren in de software.
“Het is niet interessant om de Dilatatietool voor iedereen toegankelijk te maken”, stelt Dirk Martens. “Daarvoor zijn de invoergegevens per product te specifiek. De vijf producenten kunnen hun klanten gericht adviseren met dit instrument, inspelend op projectspecifieke randvoorwaarden. Zo ontstaat een goede basis voor het ontwerp.”
Drie fasen onderzoek rekenmethode
In eerste instantie is een rekenmethode gemaakt voor verticale dilataties in ongewapend metselwerk. In de tweede fase van het onderzoek is metselwerk met lintvoegwapening beschouwd. De derde fase heeft betrekking op het maken van een rekenmodel voor metselwerk met openingen in wanden en voor horizontale dilatatie-afstanden.
“Juist door de vele variabelen staat de Dilatatietool niet voor exacte wetenschap, maar is het een instrument om ontwerpbeslissingen mee te maken. Het verdient ook aanbeveling om voor hetzelfde ontwerp verschillende berekeningen te maken en aan de knoppen te draaien. Maar met een strenge hantering van de gestelde randvoorwaarden is het zeker een veilige tool.”
De bedrijven hebben voor de Dilatatietool een eigen website gemaakt: www.verantwoorddilatatieadvies.nl
