Houtbouw is (weer) in opkomst. Hout is goed industrieel te bewerken en het slaat CO2 op in plaats van dat er CO2 vrij komt bij de productie zoals bij beton. Houtbouw is nog wel duurder dan traditionele bouw.
“Milieuwinst houtbouw enorm: Een houten woning slaat ongeveer de jaarlijkse CO2 uitstoot op van de CV-ketels van acht huishoudens”
Door schaalvoordelen en hogere CO2-heffingen op beton en bakstenen wordt hout naar verwachting de komende jaren een steeds concurrerender bouwmateriaal. Dit concludeert ING Research in haar rapport over houtbouw.
Traditie en mythe houtbouw
Voor de industriële revolutie was hout het belangrijkste bouwmateriaal, ook in Nederland. De afgelopen twee eeuwen is hout echter verdrongen door beton, bakstenen, staal en ook kunststoffen. Deze materialen hebben echter een grote negatieve impact op het milieu. Om dit tegen te gaan overwegen steeds meer bouwbedrijven te gaan bouwen met biobased materialen zoals hout.
Jan van der Doelen, ING Building & Construction: “Over bouwen met hout bestaan veel mythes”. Brandgevaar en de beschikbaarheid van voldoende productiehout zijn de belangrijkste. Beiden kunnen eenvoudig worden ontkracht.”
Milieuwinst
De beton-, cement- en bakstenenindustrie gebruikt zeer veel energie in het productieproces waardoor veel CO2 wordt uitgestoten. Per euro productiewaarde is het energieverbruik in deze sector ongeveer 10 keer zo hoog als in de houtindustrie. Beton vervangen door hout kan de CO2 uitstoot van de bouwproductie dus drastisch verlagen.
(Lees verder onder de afbeelding.)
Gebruik van hout in plaats van beton verlaagt niet alleen het energieverbruik en daarmee de CO2 uitstoot in het productieproces. Bij de groei van bomen wordt er juist ook CO2 opgeslagen in het hout. Een houten woning slaat ongeveer de jaarlijkse CO2 uitstoot op van de CV-ketels van acht huishoudens.
In een m3 hout zit, afhankelijk van de houtsoort, ruim 750 kg CO2 opgeslagen. Voor een houten eengezinswoning is (minimaal) 30 m3 hout nodig. Als er op termijn 20% (de huidige ambitie van de gemeente Amsterdam) van de geplande 100.000 woningen van hout gebouwd wordt dan compenseert het houtgebruik van deze woningen de jaarlijkse CO2 uitstoot van het gasverbruik van bijna 170.000 huishoudens.
Houtbouw is veel lichter
Hout heeft als bijkomend voordeel dat het slechts een vijfde van het gewicht van beton heeft en hoeft in het productieproces niet te drogen. Daardoor is het goedkoper en makkelijk te transporteren en zijn er minder zware funderingen nodig. Doordat hout lichter is kunnen bestaande gebouwen ook eenvoudiger uitgebreid worden met één of enkele verdiepingen (optoppen) waardoor het vloeroppervlakte en rendement van een bestaand gebouw kan toenemen.
Ideaal voor industrieel bouwen
Om personeelstekorten en oplopende bouwkosten te beperken wordt steeds meer ingezet op industrialisatie van het bouwproces. Door het lage gewicht is hout hiervoor zeer geschikt want grote houten prefab elementen zijn eenvoudiger te transporteren, preciezer te bewerken en eenvoudiger te bevestigen.
Door het lagere gewicht zijn ook minder zware machines nodig waardoor de upfront investeringen voor industrialisatie een stuk lager kunnen zijn dan bij een prefab met voornamelijk beton als bouwmateriaal.
(Lees verder onder de afbeelding.)
Duurder?
Nieuwe investeringen en de kostprijs van hout zorgen er voor dat houtbouw nog wel circa 5 à 10% duurder is dan het gebruik van beton en bakstenen. Er zijn echter veel redenen om aan te nemen dat houtbouw goedkoper kan worden. Als er meer gebouwd gaat worden met hout kan dat zorgen voor schaaleffecten waardoor de prijs per woning daalt. Daarbij komt dat de productie van energie intensieve bouwmaterialen de komende jaren duurder gaat worden door CO2-heffingen die komende jaren verder oplopen. Dit maakt traditionele bouwmaterialen als beton en bakstenen relatief duurder ten opzichte van hout, zo bericht ING.
Belangrijk
“Hout zal in de nabije toekomst een veel belangrijker bouwmateriaal worden dan het nu is”, aldus Van der Doelen “De voordelen er van zijn simpelweg te groot. Er zal echter ook ruimte blijven bestaan voor het gebruik van de voor Nederland traditionele materialen als beton, cement en bakstenen, vanwege de grote vraag naar woningen. De opschaling van houtbouw zal de nodige tijd vergen, maar houten huizen zullen uiteindelijk meer bepalend gaan worden in het straatbeeld van Nederlandse nieuwbouwwijken.”
Trend en voordeel
Houtbouw is een trend waar bouwbedrijven de komende jaren rekening mee moet gaan houden. Veel bouwbedrijven hebben echter de afgelopen jaren geïnvesteerd in de industrialisatie van hun bouwproces dat nog voornamelijk op beton en bakstenen is gebaseerd.
Voor bedrijven die nog niet geïnvesteerd hebben in industrialisatie is bouwen met hout zeker een kans. Ze spelen daarbij in op deze nieuwe trend waar de komende jaren meer vraag naar komt. Daarbij speelt in hun voordeel dat industrialisatie van houtbouw, zoals eerder aangemerkt, lagere investeringen vereist doordat hout veel lichter is dan beton. Machines hoeven daardoor minder zwaar te zijn.
Deze lagere upfront investering is een voordeel in de volatiele bouwsector. Mocht een fabriek voor houten woningen een keer niet op volle capaciteit kunnen draaien door een lagere vraag dan zijn de vaste kosten ook lager die gedekt moeten worden.
Het volledige rapport (pdf) over houtbouw inzien.
Houtbouw door milieuwinst in opmars, bron ING research.
