Uit onderzoek van onderzoeksplatform Pointer blijkt dat bijna 40 procent van de Nederlandse gemeenten handhaaft op permanente bewoning. Mensen die in hun vakantiewoning wonen worden vaak gedwongen de woning te verlaten. Daarmee negeren zij de oproep van demissionair minister Mona Keijzer om mensen voorlopig niet uit hun vakantiewoning te zetten.
“Pointer podcast ‘Dreiging op de Egelshoek’, over wonen in een vakantiewoning, is vanaf zaterdag 13 december te beluisteren via NPO Luister en andere podcastplatforms”
Toestaan om de druk op woningmarkt te verlichten
Keijzer wil het wonen op vakantieparken voor de komende tien jaar toestaan om de druk op de woningmarkt te verlichten. Deze maatregel geldt alleen voor mensen die kunnen aantonen dat ze sinds 16 mei 2024 in hun vakantiewoning wonen. Daarnaast moet de vakantiewoning voldoen aan de minimale veiligheids- en gezondheidseisen die ook gelden voor reguliere woningen.
In principe treedt deze zogeheten instructieregel begin volgend jaar in werking, behalve als de Eerste of Tweede Kamer daar bezwaar tegen maakt. Op dit moment mogen de gemeenten nog zelf bepalen of ze gaan handhaven. In een interview met Pointer herhaalt de minister haar oproep aan gemeenten om niet te handhaven. “Het is buitengewoon ingewikkeld om snel een betaalbare woning te vinden”, zegt Keijzer. “Feitelijk maak je heel veel van deze mensen dakloos, als je ze er gewoon uit zet.” Uit onze rondvraag blijkt dus dat een aanzienlijk deel van de gemeenten dat alsnog doet.
Wonen in vakantiewoning
Door de woningnood wonen minstens 60 duizend mensen het hele jaar door op een vakantiepark, blijkt uit cijfers van het CBS. Maar eigenlijk mag dat niet. De gemeente moet daarop toezien en handhaven. Eind 2024 riep Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) gemeenten op om voorlopig geen mensen uit hun vakantiehuis te zetten.
Bijna een jaar na die oproep zegt zo’n 38 procent van de gemeenten alsnog te handhaven op permanente bewoning, blijkt uit een rondvraag van Pointer. Van de 243 gemeenten die hebben geantwoord op onze vragen, zeggen 94 dat ze actief handhaven op permanente bewoning van een vakantiewoning.
Slecht plan, het lost het de woningnood niet op
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vindt de instructieregel een slecht plan en wil dat gemeenten zelf dat beleid kunnen bepalen, omdat het ‘lokaal maatwerk’ is. Volgens de VNG en het Interprovinciaal Overleg is het plan “onuitvoerbaar”. Het is niet doelmatig en “juridisch onzorgvuldig>. Het plan en lost het de woningnood niet op. Uit de rondgang onder gemeenten komt dat beperkte draagvlak ook naar voren. Slechts vier gemeenten: De Ronde Venen, Teylingen, Molenlanden en Zeist, staan achter de vakantiewoning plannen van Keijzer.
Maar de gemeenten die momenteel niet handhaven, zijn niet per definitie voorstander van Keijzers plan. Ze geven aan dat ze daar geen capaciteit voor handhaving hebben of grijpen ze alleen in zodra er sprake is van overlast. Dat levert een ingewikkelde situatie op. Permanente bewoning van een vakantiehuis mag niet, maar elke gemeente gaat daar anders mee om. Eigenaren van parken moeten soms zelf gaan optreden tegen permanente bewoners en stappen naar de rechter. En de bewoners worden soms al jarenlang gedoogd in hun vakantiewoning, maar raken in onzekerheid omdat het beleid op korte termijn onduidelijk blijft.
De VNG laat in een reactie weten nog steeds tegen de vakantiewoning plannen van Keizer te zijn. Dit omdat het nog steeds voor onduidelijkheid zorgt. “De minister zegt niet dat de mensen hier altijd mogen blijven zitten. Je lost de woningnood hiermee niet op. Je schuift eigenlijk het probleem tien jaar vooruit.”
Podcast
Op zaterdag 13 december publiceert Pointer de nieuwe podcast ‘Dreiging op de Egelshoek’. In deze vijfdelige serie vertellen onderzoeksjournalisten Klaas den Tek en Jerry Vermanen. Onder meer over hoe een machtsstrijd op bungalowpark De Egelshoek volledig uit de hand loopt. Wat gebeurt er als mensen hun vakantiewoning als het dak boven hun hoofd dreigen te verliezen?
De op de openingsfoto afgebeelde vakantiewoningen zijn ter illustratie en niet bij het onderzoek of de podcast betrokken.
