Rijkswaterstaat versterkt de Houtribdijk tussen Lelystad en Enkhuizen. Deels wordt dat gedaan met grote zandpakketten tegen de dijk, en deels met breuksteen en gietasfalt.
De dijk Lelystad-Enkhuizen is zo duurzaam mogelijk aangelegd, ook op plekken waar dat aanvankelijk niet in de plannen zat
Tussen Enkhuizen en Trintelhaven is de Houtribdijk versterkt met brede, zandige oevers. Het zand breekt de golven en zorgt voor een meer diverse natuur in het IJsselmeergebied. Maar zand is ook een natuurvriendelijk bouwmateriaal. Het komt in dit geval uit de directe omgeving, namelijk zandwinputten in het naastgelegen Markermeer. Dankzij de zandige oevers zijn er minder transportkosten, lagere kosten en is er minder vervuiling. Deze manier van Building with Nature in een binnenmeer zonder eb en vloed is uniek in de wereld.
Stenen uit Markermeer
De zandige oevers zijn echter niet het enige onderdeel van de dijkversterking dat duurzaam is aangepakt. Op het deel tussen Trintelhaven en Lelystad is de bodem naast de dijk dieper dan bij Enkhuizen. Hier zou de aanleg van brede zandoevers te kostbaar zijn en dus versterkt Rijkswaterstaat de dijk op de traditionele manier met breuksteen en gietasfalt.
Normaal gesproken komen de stenen van ver, namelijk België en Duitsland. Was het niet mogelijk, zo dachten de aannemer en Rijkswaterstaat, om ook bij de steenversterking duurzamer te werken?
Rijkswaterstaat had hiervoor al ruimte gelaten in het contract en in overleg is deze ruimte zo veel mogelijk benut. Mark Caljouw is technisch manager bij het projectteam van aannemer Combinatie Houtribdijk. Hij vertelt: “We zijn als aannemer met Rijkswaterstaat in gesprek gegaan om te kijken of we deze stenen, die dus al gewoon in het Markermeer lagen, zo veel mogelijk konden hergebruiken als bouwmateriaal.”
Tweede leven
Langs de Houtribdijk liggen zogeheten vooroeverdammen. Deze vangen de eerste klappen van de golven op. Onderdeel van de dijkversterking was om deze vooroeverdammen te vervangen. Tijdens deze werkzaamheden kwamen breukstenen vrij die nog prima te gebruiken zijn.
Hetzelfde gebeurde bij de kraagstukken, de dijkonderdelen die erosie helpen voorkomen. Caljouw vervolgt: “We hebben ze uitgebreid geïnventariseerd en uiteindelijk zijn alle vrijkomende waterbouwstenen hergebruikt. Een win-winsituatie voor opdrachtgever, opdrachtnemer en het milieu.”
Hergebruik
Dankzij het hergebruik zijn de kosten lager voor Rijkswaterstaat en voor de aannemer. Daarnaast vergroot het hergebruik van de breuksteen de duurzaamheid van de dijkverzwaring. “Het bespaart veel CO2-uitstoot van zwaar transport, omdat er minder steen uit België hoeft te worden ingekocht. We creëren minder afval en bouwen zo dus gedeeltelijk circulair. Dit is een mooi voorbeeld van hoe een open samenwerking kan leiden tot meer duurzaamheid en circulariteit”, besluit Caljouw.
Hoogwaterbeschermingsprogramma
De versterking van de Houtribdijk is onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma, waarin waterschappen en Rijkswaterstaat samenwerken om Nederland ook in de toekomst veilig te houden. De werkzaamheden aan het project Versterking Houtribdijk duren nog tot halverwege 2020.
De zandige versterking van de Houtribdijk Lelystad-Enkhuizen won half december de Waterinnovatieprijs 2019.
Bron: Rijkswaterstaat
