Van der Heijden bouw en ontwikkeling in Schaijk is samen met softwareleverancier Construsoft een BIM-implementatietraject gestart om binnen de organisatie het communiceren in 3D te implementeren.
Digitale datastromen over het project- en procesmanagement kunnen nu gerealiseerd worden
Bij Van der Heijden wordt het digitaliseren van de organisatie als een belangrijke en noodzakelijke innovatie gezien. “Als bouwer kom je sneller in aanmerking voor de interessante projecten in een BIM-omgeving als je het volledige projectmanagement hebt gedigitaliseerd”, licht Rens Hoevenaars, werkvoorbereider bij Van der Heijden toe.
“Met digitalebouwinformatiemodellen (BIM) maken we projectinformatie digitaal visueel voor onze partners, onderaannemers en uitvoerders op de bouwplaats.”Construsoft begeleidt en adviseert Van der Heijden bouw en ontwikkeling bij deze transitie naar een digitale werkomgeving.
Projectdata
Hoevenaars vertelt dat Van der Heijden voorheen voortdurend tegen bepaalde problemen aanliep, zoals miscommunicatie, inefficiënt gebruik van tijd en verkeerde of incomplete informatie op de bouwplaats. “We merken daarnaast dat de bouwbranche sterk aan het veranderen is. De doorlooptijd van het engineeringsproces verandert, wat onder meer inhoudt dat de verantwoordelijkheid van engineering vaker dan voorheen bij de aannemer wordt gelegd”, zegt Hoevenaars.
“Een aannemer moet al in de ontwerpfase als bouwpartner betrokken zijn bij de datastroom. Hierdoor kan een aannemer invloed uitoefenen op de detaillering en uitvoeringsmethoden.”
Pilot
Adviseurs van softwarebedrijf Construsoft uit Zevenaar hebben bij Van derHeijden bouw en ontwikkeling een pilot uitgevoerd bij een lopend project om ze kennis te laten maken met Trimble Connect. De implementatie van dit deelplatform regelt dat projectdata correcte, actuele informatie bevat en voor alle betrokken bouwpartijen just-in-time toegankelijk is.
“Het hele bouwteam heeft hierin meegedraaid en is door Construsoft een aantal weken op locatie begeleid”, vertelt Hoevenaars. De werkbaarheid van de software en de reacties van de teamleden na deze pilot waren heel positief. “Het blijkt een gebruiksvriendelijk deelplatform te zijn, dat we snel in de vingers kregen. Deze zomer zijn we met alle projectteams in Trimble Connect gestart”, geeft Hoevenaars aan.
2D-werktekeningen
Op bouwplaatsen van Van der Heijden bouw en ontwikkeling wordt nog steeds met 2D-werktekeningen gewerkt, terwijl de engineering deels in 3D is uitgevoerd. Voorwaarde bij de implementatie van Trimble Connect was dan ook dat zowel actuele 2D- als 3D-informatiemodellen naast elkaar beschikbaar moeten zijn.
Hoevenaars legt uit dat je uitstekend kunt werken met 2D-tekeningen. “Maar, we merken dat het lastig is om 2D- en 3D-modellen te mixen. Het gaat prima om zowel in 2D als in 3D te engineeren, alleen heeft 3D als voordeel dat het 3D-model meer informatie bevat en duidelijker is gevisualiseerd.”
Hoevenaars: “Het is niet ingewikkeld om 2D-tekeningen en 3D-modellen met elkaar te laten communiceren, maar wel bewerkelijk voor de modelleur, tekenaar en werkvoorbereider. Mijn streven is om alle modellen in 3D te engineeren en de 2D-tekeningen te gebruiken voor taakgerichte werkzaamheden op de bouwplaats, waar 3D-modellen nog niet volstaan.”
Hiervoor staat nog geen harde deadline, maar Hoevenaars is ervan overtuigd dat als voortdurend aandacht hieraan wordt besteed, hij steeds meer partijen meekrijgt. “Informatiestromen groeien enorm hard in relatief korte tijd. Voor mij als werkvoorbereider is het belangrijk dat de meest actuele informatie altijd voor iedere partij beschikbaar is, zodat zij kunnen werken met de juiste documenten. Doordat je vooraf checkt opclashes, minimaliseer je de kans op fouten in de praktijk. Hiermee reduceren we onze faalkosten.”
(Lees verder onder de afbeelding.)
Geen windeieren
De transitie naar een BIM-omgeving heeft het bedrijf geen windeieren gelegd. “Inmiddels weten opdrachtgevers, die een in BIM uitgevoerd project willen realiseren, ons al tevinden. Als deze klantvraaggestuurde trend zich voortzet, kiezen wij ervoor om hierin mee te groeien door stap voor stap het bedrijf voor te bereiden op de 4D- en 5D-ontwikkelingen”, stelt Hoevenaars vast.
“We zijn al bezig met de implementatie van 5D-calculeren en we bekijken in hoeverre de 4Dplannen ons in de toekomst kunnen helpen.”
Trimble Connect
Tom Attevelt is Virtual Design & Construction Consultant bij softwareleverancier Construsoft in Zevenaar en betrokken bij de implementatie van Trimble Connect bij Van der Heijden bouw en ontwikkeling. Hij legt uit dat de noodzaak van het werken in een 3D-omgeving nog lang niet bij elk mkb-bouwbedrijf wordt geduid.
“Vaak worden de stukken gemaild, waarmee men snel het overzicht verliest wie met welke versie tekeningen of modellen werkt. Er is geen gezamenlijke database waarin met dezelfde versie samengewerkt kan worden. Dat lossen we op met Trimble Connect, een cloudplatform dat verschillende disciplines, zoals inkoop, werkvoorbereiding en uitvoering met elkaar verbindt. Met dit softwarepakket hebben alle betrokken bouwpartijen van een bouwproject op elk gewenst moment toegang tot up-to-date informatie hierover”.
Ook bij Van der Heijden lag projectinformatie overal verspreid, in verschillende versies met onduidelijke informatie. “Bij Van der Heijden zijn we op locatie aan de slag gegaan om Trimble Connect te implementeren. We hebben medewerkers persoonlijk begeleid en hen wegwijs gemaakt hoe ze met het programma uit de voeten kunnen. Bijvoorbeeld bij het maken van templates, of hoe de rollen en rechten van de leden van het projectteam geregeld kunnen worden. We zijn met een paar projecten gestart als pilot en die bleken uitstekend te draaien.”
Cloudplatform
In Trimble Connect is het makkelijk om verschillende informatiepakketten, ofwel de vensters, als een set klaar te zetten. Bijvoorbeeld een 3D-model gecombineerd met een 2D-tekening. Hierdoor kan deze complete informatie snel gedeeld worden
met het bouwteam.
Het cloudplatform van een project is zo ingericht dat het hele bouwteam een makkelijke omgeving heeft om de 3D-modellen en 2D-tekeningen te bekijken. Het team kan in een eigen mappenstructuur werken, die onderdeel is van een totaalmappenstructuur. Hieruit kan elke partij zijn eigen informatie uploaden, waarvoor iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid draagt.
“Iedereen uploadt de juiste data naar het cloudplatform om deze up-to-date te houden, ook al heeft het systeem een automatische versiecontrole van de documenten. Je kunt zien wie wat doet op het platform. Zodra je de unieke benaming van een bestand behoudt en uploadt, wordt het vorige bestand overschreven en behouden. Hier wordt ook een versiebeheer aangehangen in de vorm van V1, V2, enzovoort.”
Volgens Attevelt is het voordeel van Trimble Connect dat data, dus 3D-tekeningen, -modellen en andersoortige documenten zoals pdf’s en word files, op één plek staan. “Dat werkt prettig, ongeacht hoe groot of klein het project is.”
Investeren in BIM
“Het investeren in BIM zoals bij Van der Heijden, zien we bij steeds meer mkb-bouwbedrijven. Dat is een positieve ontwikkeling”, zegt Arjan Walinga, expert BIM-onderwijs bij Bouwend Nederland.
Hij juicht het dan ook toe dat Van der Heijden bouw en ontwikkeling de organisatie voorbereidt op BIM en op communiceren met 3D-modellen. “Het is goed om te zien dat zij innoveren en hiervoor tijd en geld vrijmaken”.
Niettemin loopt een aantal kleine en middelgrote bouwbedrijven achter in deze innovatieslag en kloppen ze bij Bouwend Nederland aan met de vraag hoe ze dat moeten doen.
BIM als noodzaak
“Vooral uitvoerende mkb-bedrijven, dat zijn dus circa zeventig procent van alle bouwbedrijven, zien samenwerking in BIM als noodzaak om als bedrijf te overleven. Ik snap die zorg, want grotere bouwbedrijven werken bij voorkeur met mkb-bedrijven die kennis hebben van BIM. Als je bedrijf hierop niet is ingericht, houdt je bedrijf het niet vol.”
Volgens Walinga geldt dit zowel voor mkb-bedrijven die als onderaannemer werken als voor kleinere bouwbedrijven die zelfstandig projectenaannemen. “Innoveren vinden mkb-bouwbedrijven vaak lastig. Geld wordt verdiend met projecten en veel ruimte voor innovatie blijft er niet over. Een innovatie zoals je bedrijf voorbereiden op digitale samenwerking met bouwpartners, gaat dwars door het hele bedrijf heen. Dat kost tijd en geld.”
Walinga geeft aan dat Bouwend Nederland scholing belangrijk vindt en bij 4500 mkb-bedrijven mensen opleidt in BIM-kennis, zodat zij binnen het mkb-bedrijf direct aan de slag kunnen met BIM. “Er is namelijk geen quick fix voor een snelle, eenvoudige manier om je organisatie te digitaliseren. Een BIM-opleiding voor werkvoorbereiders kan een eerste stap zijn of je stelt een BIM-coördinator aan die BIM-processen begeleidt,” raadt Walinga aan.
(Lees verder onder de afbeelding.)
Leuker werk
Jacqueline Meerkerk is directeur bij BIM Loket. Ze vertelt dat BIM Loket een neutraal informatiepunt en centrale helpdesk is waar bouwbedrijven vragen kunnen stellen over BIM. “Ons netwerk is zeer uitgebreid, dus we kunnen tal van vragen bij de juiste deskundige partijen en adviseurs neerleggen om het bedrijf te helpen.”
Meerkerk legt uit dat BIM een cultuurverandering betekent waardoor mkb-bedrijven volledig anders samenwerken dan ze gewend zijn. “We geloven niet zo in doemscenario’s, maar wij adviseren het mkb-bedrijf wel om niet te lang meer te wachten met het investeren in BIM.”
Niet alleen brengt die investering het bouwbedrijf op een hoger niveau. Het werk wordt ook leuker omdat het bouwbedrijf vernieuwend bezig is. Voor opdrachtgevers die in een BIMomgeving willen werken, wordt het bedrijf een interessante opdrachtnemer en lijken faalkosten flink te verminderen omdat in BIM wordt gewerkt.
Aarzelen, investeren, uitstellen
“Van alle bouwbedrijven die met BIM aan de slag zijn gegaan, kennen we er niet één die ermee is gestopt”, zegt Meerkerk. Toch merkt ze ook dat bouwbedrijven aarzelen om in BIM te investeren, of het uitstellen. Bouwbedrijven zijn vaak onzeker en stellen BIM Loket vragen over hoe ze BIM moeten starten en of hiervoor handleidingen beschikbaar zijn. Ook worden vragen gesteld hoe afspraken met andere bouwpartners gemaakt moeten worden over BIM-protocollen of BIM-uitvoeringsplannen.
“We merken dat bouwbedrijven sterk naar elkaar kijken en op zoek zijn naar best practices”, zegt Meerkerk. “Belangrijk is dat je je niet gek laat maken door al die nieuwe software-ontwikkelingen die nu spelen, zoals 4D- en 5Dmodellen in BIM. De stap van 2D naar 3D kan evengoed een belangrijke innovatie zijn voor een mkb-bouwbedrijf”, zegt Meerkerk.
Lees ook
– Handboek Juridische aspecten werken met BIM
– Isso-publicatie ‘Starten met BIM’ is uitgebreid
