Zowel rapport VNG als College van Rijksadviseurs signaleren uitdaging voor het platteland
Zowel de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, VNG, als het College van Rijksadviseurs kwam afgelopen maand met een rapport over de situatie van landelijk gebied in Nederland. Beiden signaleren dat het platteland onder druk staat, leegstand en verpaupering liggen op de loer. De conclusies: om het platteland vitaal en aantrekkelijk te houden zijn transformatie en sloop noodzakelijk.
Disbalans in aandacht voor stad en platteland
Geconcludeerd wordt dat er vanuit het Rijk teveel aandacht naar de stad gaat, vergeleken met het platteland. De VNG schrijft dat 364 van alle Nederlandse gemeenten voor meer dan de helft uit landelijk gebied bestaat. Alterra onderzocht in opdracht van de VNG de trends, de opgaven en de vragen waar landelijke gebieden voor staan. Uit het rapport ‘Ruimte voor de toekomst in het landelijk gebied‘ wordt duidelijk dat de toekomst ligt in het creëren van een multifunctionele omgeving, waar technologie en samenwerking tussen burgerinitiatieven en gemeentelijke betrokkenheid hand in hand gaan. Zorgelijk is dat geconstateerd wordt dat de kwaliteit van de leefomgeving onder druk staat.
Verpaupering op de loer
Het rapport van het College van Rijksadviseurs gaat daar dunnetjes overheen. Het grootste probleem zit in de vrijkomende stallen en andere bedrijfsgebouwen uit de periode 1970-2000. De architectonische en cultuurhistorische waarde van deze opstallen is laag. Vaak is er ook nog sprake van asbest, waarvan de sanering duur is. Een oplossing kan worden gevonden in het opschalen van de opgave naar een groter gebied, zodat herontwikkeling wél mogelijk kan worden gemaakt. Het Rijk zou een rol kunnen spelen in het faciliteren van onderzoek en kennisdeling hierover op landelijke schaal. Het college constateert dat verpaupering van het platteland op de loer ligt.
Biodiesel-erf
Het verplicht saneren van asbest biedt kansen voor transformatie, met name in combinatie met het introduceren van nieuwe functies zoals duurzame energieopwekking.
Volgens het College kan duurzame energie-opwekking als motor fungeren voor transformatie van vrijkomende agrarische bebouwing. In het onderzoek worden deze kansen op de verschillende schaalniveaus van gebouw, erf, gebied, regio en Nederland als geheel bekeken. Kansen op gebouwniveau liggen in het aanbrengen van een nieuwe, energieopwekkende schil. Zoals het opvangen van zon op het dak, mini-windturbines plaatsen op het dak, maar ook het kweken van algen op de huid van het gebouw. Ook voor het erf worden diverse scenario’s onderzocht, zoals het zonne-erf, het biomassa-erf en het biodiesel-erf. Op gebiedsniveau wordt het opwekken van duurzame energie gecombineerd met andere functies, zoals recreatie of opslag, maar ook de huisvesting van asielzoekers en arbeidsmigranten.
