Rijkswaterstaat en BAM Wegen starten een proef met Laag Energie Asfalt Beton (LEAB PA+) (Duurzaam asfalt) in de deklaag van een klein gedeelte van de A4 bij Leiden. Dit duurzame asfaltmengsel wordt onder lagere temperatuur geproduceerd waardoor energie- en CO2-reductie van 30 tot 40 procent haalbaar is. De lagere productietemperatuur heeft mogelijk ook een gunstig effect op de levensduur van de deklaag. De proef op de A4 heeft een looptijd van drie jaar en moet duidelijk maken of de positieve effecten ook optreden op een intensief belaste snelweg.
Bij de productie van asfalt valt veel winst te halen op vermindering van energie en reductie op CO2 uitstoot. Bij de aanleg van wegen wordt bijvoorbeeld de totale milieubelasting van een toepassing uitgerekend, gebaseerd op de gehele levenscyclus. Asfaltdeskundige Jan Voskuilen van Rijkswaterstaat: ‘We volgen vernieuwende ontwikkelingen met interesse. Bij de aanleg van wegen gaat het al snel over een periode van dertig tot zestig jaar. Bij aanbestedingen krijgt de meest duurzame aanbieding voordeel bij gunning. Energiewinst bij de productie draagt vanzelfsprekend bij aan een duurzaam ontwerp en een langere levensduur heeft nog meer impact. In dit geval draagt zowel de verlengde levensduur van het asfaltmengsel als het productieproces bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen. Daarom zijn we benieuwd hoe deze nieuwe asfaltsoort ook op dat onderdeel uit de tests komt.’
Duurzaam productieproces
ZOAB dat gemaakt wordt volgens het Laag Energie Asfalt Beton principe kan bij lagere temperaturen worden geproduceerd (100 graden Celsius in plaats van 165 graden Celsius). Daarmee wordt een energie- en CO2-reductie van 30 tot 40 procent behaald. Door deze lagere productietemperatuur veroudert het bitumen minder snel waardoor de verwachte levensduur toeneemt. De slijtage van ZOAB begint feitelijk al bij het verwarmen van bitumen tijdens de productie. Door de lagere productietemperatuur van LEAB PA+ verloopt het verouderingsproces van bitumen trager en treedt minder snel erosie op. Het aan te leggen proefvak is de volgende stap in de ontwikkeling van deze innovatie.
Voortgang testcyclus LEAB
Het principe van LEAB wordt al langer toegepast in de onderlagen van asfalt. Voor toepassing op de deklaag (LEAB PA+) zijn eerst laboratoriumproeven gedaan, waarna in 2010 een proefvak op de provinciale weg N314 bij Zutphen is aangelegd. Daarna volgde in 2013 een proefvak op de snelweg A18 bij Varsseveld. Proefstukken uit het asfalt van dit proefvak zijn afgelopen maand in het asfaltlaboratorium van BAM in Utrecht uitvoerig onderzocht. Bekend is dat ZOAB en andere open deklagen verouderen onder invloed van UV-licht en zuurstof. Uit het onderzoek blijkt dat een lagere productietemperatuur een positief effect heeft op het verouderingsproces, waardoor de levensduur van de asfaltdeklaag kan toenemen.
Efficiency
Gedurende drie jaar wordt onderzocht of het proefvak van 300 meter op de A4 bij Leiden (Amsterdam richting Den Haag) onder invloed van verkeer minimaal gelijkwaardig is aan het standaard ZOAB dat nu wordt toegepast. Tegelijk wordt nog een tweede proefvak op de A4 aangelegd. Op dit proefvak wordt ZOAB voorzien van Panaceavezels. Deze vezels zorgen ervoor dat de mastiek – de lijmlaag rond de stenen waaruit ZOAB bestaat – minder snel slijt. In een eerder stadium is dit ook toegepast op een proefvak op de A18. Beide proefvakken maken gebruik van één referentiewegdeel met standaard ZOAB.
Innovatie Test Centrum
Het Innovatie Test Centrum (ITC) van Rijkswaterstaat werkt samen met marktpartijen die een innovatief product ontwikkeld hebben op het gebied van de grond- weg- en waterbouwsector. Met het toepassen van innovaties wil Rijkswaterstaat beter presteren: duurzamer, veiliger en goedkoper. Daarnaast wil Rijkswaterstaat de functionaliteit van de bestaande infrastructuur vergroten. Het ITC richt zich op het valideren van innovaties die hieraan kunnen bijdragen. LEAB PA+ is door BAM in eigen beheer ontwikkeld en aangeboden aan het ITC.
