Een meer-en-meer toegepaste methode voor plaatsing van zonnepanelen is verticaal. Verticale zonnepanelen benutten de vaak nog ongebruikte ruimte van gevel, muur, wand of geluidscherm en kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de totale PV-opbrengst. De verticaal geplaatste panelen worden ook wel gevelpanelen of zonnegevel genoemd. De verticale plaatsing van zonnepanelen biedt een reeks voordelen maar kent ook uitdagingen en bezwaren.
“Ook wanneer je zonnepanelen wilt plaatsen tegen de wand of gevel van je gebouw, of op de grond, moet je daarvoor een omgevingsvergunning hebben”
Wat zijn verticale zonnepanelen?
Verticale zonnepanelen onderscheiden zich van traditioneel liggend gemonteerde panelen door hun plaatsing. In plaats van plat op daken te liggen, worden deze panelen verticaal, dus (vrijwel) rechtopstaand, geplaatst, waardoor ze in staat zijn om efficiënter ruimte te benutten en zich aan te passen aan de mogelijkheden en de omgeving.
Efficiënt ruimtegebruik
Een van de voordelen van verticale zonnepanelen is de mogelijkheid om de beschikbare ruimte te optimaliseren. In tegenstelling tot traditionele panelen, die vaak horizontaal worden geplaatst, maken verticale panelen gebruik van wanden, muren en (geluids-) wallen en zelfs dijken, waardoor ze geschikt zijn voor toepassing anders dan op daken of in zonnevelden. Ook worden PV-panelen verticaal tegen balkons geplaatst.
TNO ontwikkelde esthetisch verantwoorde gevelpanelen, die onder meer werden geïnstalleerd in de gevel van het hoofdkantoor van BAM in Bunnik verticaal geplaatste zonnepanelen met opdruk tegen een gevel.
Lees verder onder afbeelding.
Voor- en nadelen
Naast de functionele voordelen bieden verticale zonnepanelen ook esthetische voordelen. De strakke, verticale lijnen kunnen een architectonisch element toevoegen aan gebouwen en infrastructurele projecten, terwijl ze tegelijkertijd bijdragen aan duurzaamheid en energie-efficiëntie. Dit maakt ze aantrekkelijk binnen de architectuur.
Nadeel is het feit dat de verticale plaatsing van zonnepanelen kan leiden tot weerspiegeling van het invallende zonlicht. Hierdoor kan verblinding optreden en verkeersgevaarlijke situaties ontstaan. Ook kan de weerspiegeling van verticaal geplaatste PV-panelen storend werken voor de naaste omgeving. Met name in de gebouwde omgeving kan de reflectie in – en van – de panelen leiden tot problemen met overburen. Daarnaast is niet iedere ondergrond geschikt voor verticale montage van zonnepanelen.
De opbrengst en de kosten van verticale zonnepanelen zijn afhankelijk van het type paneel en de plaatsingshoek ten opzichte van de zon. Ook schaduwvorming door omliggende huizen en gebouwen bepalen het rendement van de PV-panelen.
De regel tot op heden is, dat op het dak geplaatste panelen een beduidend hogere kWh opbrengst hebben dan verticaal geplaatste zonnepanelen. Gemiddeld gezien hebben de schuin op het dak geplaatste panelen een betere ligging ten opzichte van de zon dan de verticaal geplaatste panelen. De zon-invalshoek is bij op het dak geplaatste panelen meer optimaal en panelen op het dak profiteren vaak gedurende een langere periode op de dag van de (deels) invallende zon.
Vergunning
Ook wanneer je zonnepanelen wilt plaatsen tegen de wand of gevel van je gebouw, of op de grond, moet je daarvoor een omgevingsvergunning hebben. Laat je uitvoerig informeren over de mogelijkheden en onmogelijkheden en raadpleeg van te voren de gemeentelijke bepalingen rond de plaatsing van verticale zonnepanelen. Op Omgevingsloket kun je een vergunningcheck doen voor plaatsing van zonnepanelen op dak of gevel.
Lees meer in deze Handreiking Risicobeheersing (pdf), van het NIPV, over het veilig plaatsen en -gebruik van zowel op dak- als gevel geplaatste zonnepanelen.
Lees verder onder afbeelding.
Toepassingen
Verticale zonnepanelen vinden al verschillende toepassingen in de praktijk. Van bedrijfspanden tot appartementencomplexen en woningen, tot geluidswallen langs snelwegen en plaatsing op dijken. De toepassing van bijvoorbeeld micro-omvormers of optimizers (MPP-trackers), waardoor de efficiëntie verder wordt verbeterd en de opbrengst wordt gemaximaliseerd is, ook op verticaal geplaatste PV-panelen een aanrader.
Efficiënt ruimtegebruik met verticale zonnepanelen, de zogenaamde zonnegevel. Lees ook:
Brandrisico van zonnepanelen op platte daken getest.
10 feiten over zonneparken in Nederland.
