Samen met woningbouwvereniging Domijn en de gemeente Enschede is in augustus 2013 gestart met een pilotproject door betonpannen in de wijk Transburg te vervangen voor een zogenaamde begroeide Ecopan. Een deel van de huurwoningen zijn voorzien van het begroeide hellende dak. Deze wijk, in de jaren ‘80 van onze vorige eeuw gerealiseerd op historische industriegrond (oude terrein van textielreus Van Heek&Co) heeft in de straten weinig groen en is vrijwel volledig voorzien van baksteen, klinkerbestrating en geparkeerde auto’s. Een woonwijk met een hoge dichtheid en typerend voor stadsvernieuwing uit het begin van de jaren ’80. De hele sfeer doet denken aan de oude textielcomplexen met hun nauwe fabrieksstraten.
De gemeente Enschede, deelnemer aan het project, wilde met de groene dakpan de strijd tegen wateroverlast aangaan. Arno Weppel, ontwikkelaar van het systeem en zijn werkgever woningbouwvereniging Domijn hebben samen met de gemeente de keuze voor de daken van de woonwijk Transburg bepaald. De gemeente en ook het waterschap Vechtstromen zijn gebaat bij deze locatie omdat deze wijk in het gebied ligt met een gemengd rioolstelsel. Momenteel wordt door de universiteit Twente onderzocht wat het effect is op de waterafvoer en hoe het effect is van de hellende groene dakpannen op de waterbuffering na een flinke regenbui. Hendrik-Jan Teekens, waterontwerper van de gemeente Enschede, geeft aan het vooral interessant te vinden om te bekijken hoeveel regenwater er door de dakpannen wordt opgevangen, de verdamping van het water in de bergingskanalen en de vertragingstijd naar de afvoer bij een heftige regenbui. En dit alles in vergelijk met een ondergrond van keramische of betonpan. Inmiddels is dit project ook opgenomen als testlocatie binnen de CoP (Community of Practice) van de Stowa “Meten en Monitoren van Groenblauwe daken”. Arno Weppel heeft Leven op Daken ingeschakeld om het landelijke net van groene dakpannen verder uit te zetten.
Ecopan
Het prefab element bestaat uit een waterdichte kunststof bak ter grootte van twee dakpannen waarin een substraatlaag ligt met daarop een voorgekweekt sedumtapijt. De plant kan goed tegen zowel vocht als droogte. Het element is qua afmetingen zo ontworpen dat elk dak met sneldakpannen volledig kan worden vervangen van min. 20 graden tot een dakhelling van max. 50 graden zonder gewichttoename. Van onder naar boven en van rechts naar links worden de bakken aan de bestaande panlatten gehangen waardoor het overtollige water door de waterdichte bak naar de goot en afvoer wordt geleid. Voor dakranden en aansluitingen op de goot of nok zijn speciale aansluitdetails ontworpen en 1-pans element, prefab hoeklijnen ontwikkeld. Het gehele systeem is onderhoudsarm; één keer per jaar zal de Sedum bemest worden en zaailingen worden verwijderd. Tegelijkertijd met het gootonderhoud.
Toepassing
Wanneer bij een woningbouwvereniging, woningbeheerder of VvE een renovatie van dakpannen is gepland kan het vanuit kostenbesparing en verbetering van de stedelijke biodiversiteit een juiste keuze zijn om te kiezen voor herplaatsing van de Ecopan als begroeiing.
Zo kan ook een architect of eigenaar binnen het ontwerp of beheer een hellend dakvlak van een gebouw gemakkelijk voorzien van een begroeid dak, gecombineerd met PV indakzonnepanelen. Wanneer op een hellend dakvlak de bestaande waterdichting is uitgevoerd in een gesloten dakbedekkingsmateriaal zoals bitumen of kunststof kan het prijstechnisch interessant zijn om bij renovatieplannen voor de dakbedekking deze te laten liggen en te voorzien
van nieuwe panlatten met het waterdichte groensysteem er boven op.
| Milieu | Filtert 10-20 fijnstof uit de lucht en verbetert de luchtkwaliteit. Isoleert perfect en zorgt voor minder energieverbruik. |
| Regenwater | Kan tot ca. 11 liter per vierkante meter regenwater vasthouden. Dat is ca 35% van de jaarlijkse regenval in Nederland. Zo vertraagt het de piekafvoer van een stortbui en vermindert het de kans op wateroverlast. |
| Geluiddemping | Wijken met begroeide daken hebben een beter leefklimaat dankzij demping van het verkeers- en omgevingsgeluid. |
| Koeling | Het dak leeft: het ademt en verdampt vocht. Door de begroeiing zal de onderliggende verblijfsruimte in de zomer minder warm worden. |
| Biodiversiteit | Omdat het dak het vocht lang vasthoudt, komt biodiversiteitontwikkeling tot stand. Een eigen ecotoop wordt op het dak gecreëerd. |
De Enschedese wijk is esthetisch volledig verandert. Het groen geeft in deze smalle straten een beeld van rust en wordt als zeer prettig ervaren. De duiven hebben een andere plek gezocht op de overgebleven daken met betonpannen daar onze stedelijke duif een afstammeling is van de oorspronkelijke rotsduif. Volgens de bewoners dempt de pan ook aanzienlijk het geluid. Vanuit de gemeente wordt nu gezocht naar financiële ondersteuning voor meetapparatuur om dit ook wetenschappelijk te onderbouwen. Een leuke anekdote: op de vraag of er alleen maar voordelen aan zo’n groendak zijn werd door een bewoonster aangegeven dat zij sinds de overgang naar de begroeide daken een heerlijke koele slaapkamer heeft gekregen, zo rechtstreek onder het schuine dak maar dat er ook één nadeel is te melden.”De was droogt op zolder minder snel!”
