Circulariteit is bij de realisatie van vastgoed steeds belangrijker. De situatie en uitgangspunten zijn, ook na de bouw en oplevering, van belang. ISSO-Rapport 110931 publiceert een methode waarmee opdrachtgevers aanbiedingen voor onderhoud en beheer van het ventilatiesystemen beter kunnen beoordelen.
“ISSO methode voor het sturen op circulair beheer en onderhoud van ventilatiesystemen”
R-ladder als basis
Uit een eerder uitgevoerde verkenning bleek dat de R-ladder, ook wel bekend als de R-strategieën, een geschikte basis vormt. Bij het uitvoeren van beheer en onderhoud aan installaties treden in het algemeen twee soorten materialenstromen op. Dit zijn een uitgaande materiaalstroom, de vervangen onderdelen. En een inkomende stroom, het vervangende onderdeel. Om op circulaire wijze beheer en onderhoud uit te voeren, moeten deze twee stromen worden geoptimaliseerd. Op die manier krijgen producten en materialen een zo lang mogelijke levenscyclus. Tevens minimaliseren we de hoeveelheid afval. Een eventuele derde stroom, verpakkingen, is buiten beschouwing gelaten.
Circulaire stroom maximaliseren
Het rapport beschrijft de resultaten van een onderzoek dat zich richtte op de praktische methodiek waarmee professionals, die onderhoud en beheer uitvoeren, circulariteit aan ventilatiesystemen kunnen beoordelen. De opdrachtgever kan via een aanbesteding de beste leverancier selecteren op basis van vele criteria. Maar een uniforme methodiek met circulariteit als criterium in een aanbesteding is er niet. Dit onderzoek had als doel een dergelijke methode te ontwikkelen.
De aanbesteder heeft de flexibiliteit om bij de beoordeling de in- en uitgaande stromen een verschillende weging toe te kennen. Vervolgens kunnen deze aangepast worden op basis van beleidsmatige keuzes. De methodiek is breed toepasbaar in verschillende projecten en voor verschillende typen opdrachtgevers.
De onderzoekers beoordelen de inkomende materiaalstroom op factoren als materiaalkwaliteit, circulair ontwerp en het inkoopbeleid. Mocht de inschrijver een milieuverklaring beschikbaar hebben, dan kan hij of zij deze inzetten om keuzes op de R-ladder te onderbouwen. De uitgaande materiaalstroom richt zich op de terugkeer van materialen in de circulaire economie en het beheer van afval.
Omdat het vooral over oudere producten en onderdelen gaat, zijn hier weinig gegevens over. Deze benadering zorgt er in elk geval voor dat de aanbesteder de beide stromen optimaal op elkaar kan afstemmen. Zo maximaliseert men de circulariteit van een gebouw, wanneer dat voor de exploitant een prioriteit is.
Niveau ventilatiesystemen
Behalve dat men rekening kan houden met een ingaande en uitgaande materiaalstroom kan de aanbesteder ook kiezen op welk niveau de aanbesteding van beheer en onderhoud plaatsvindt. De methodiek gaat uit van twee niveaus: product- en systeemniveau. Bij het productniveau draait het om het beheer en onderhoud aan specifieke producten, zoals een luchtbehandelingskast. Bij het systeemniveau kijkt de methode naar het totale ventilatiesysteem.
Gratis beschikbaar
Nu de methodiek is ontwikkeld, werkt men verder aan een eenvoudig en gebruiksvriendelijk rekenhulpmiddel dat de aangeboden circulariteitstrategie omzet in een score. Het rapport is, na inloggen, gratis beschikbaar.
