ABN AMRO becijferde dat er de komende vijf jaar voor 14 miljard euro aan bouwprojecten op losse schroeven komen te staan door de recente uitspraak van de Raad van State (RvS) over de beperking van uitstoot van stikstof. Dit heeft vooral gevolgen voor veel wegenbouwprojecten.
De huidige groeimotor van de bouwsector, de grond-, wegen- en waterbouw (gww) gaat hierdoor haperen
Van de 14 miljard euro betreft het 9 miljard euro aan wegenbouw, 43 procent van alle wegenprojecten. Vooral grote wegenprojecten die de rijksoverheid financiert, worden geraakt. Direct aanwijsbaar is het project aan de A27/A12 rond Utrecht waarvan de RvS het tracébesluit inmiddels heeft vernietigd. Verder de A12/A15 bij Resen-Oudbroeken bij Arnhem. De waarde van deze twee projecten bedraagt 2 miljard euro.
Maar daar blijft het niet bij. Er is nog een oude lijst van projecten uit die de uitvoering van de Wet natuurbescherming regelt. Dit is een lijst uit 2017 en daarom niet meer actueel. Een aantal projecten is inmiddels onherroepelijk, waardoor deze ook na de uitspraak van de RvS door mogen gaan. Wel geeft de lijst enig houvast.
Een aantal projecten van de bijlage van de Regeling natuurbescherming bevinden zijn nog niet definitief en bevinden zich nog in de planuitwerking bevinden, die worden naar verwachting ook geraakt. Dit gaat om tien infraprojecten met een totale waarde van 4,5 miljard euro. Het Zuidasdok is hierin niet meegenomen, maar gezien de huidige stand van zaken is het niet onwaarschijnlijk dat de uitspraak van de RvS ook het Zuidasdok raakt.
Effecten
De infrabouwers ondervinden nog geen directe last van de stikstof-uitspraak. Dit komt omdat vertraagde of geschrapte projecten nog niet in de boeken van de bouwers staan. De orderboeken in de infra bevinden zich nog steeds op recordhoogte. Maar vast staat volgens ABN AMRO dat de bouwers de komende jaren wel degelijk worden geraakt.
De kleinere infrabouwers zullen daar als eerste de gevolgen van ondervinden, omdat zij vooral actief zijn in regionale projecten met kortere doorlooptijd. Grote bouwers werken doorgaans aan grote infraprojecten met lange doorlooptijden en krijgen pas later last. De huidige groeimotor van de bouwsector, de grond-, wegen- en waterbouw (gww) gaat hierdoor haperen.
Hoe zat het ook alweer met de stikstof-uitspraak?
De RvS deed jl. 29 mei een uitspraak over het Programma Aanpak Stikstof (PAS). De RvS oordeelde dat het PAS niet voldoet als wettelijk beoordelingsinstrument voor toestemming voor activiteiten die extra uitstoot van stikstof veroorzaken. Tot dat moment werd op basis van het PAS toestemming verleend op grond van toekomstig geplande positieve effecten.
De RvS bepaalde echter dat op voorhand duidelijkheid moet bestaan over de effecten van de compenserende maatregelen voor de stikstofuitstoot. Kort gezegd: het PAS is volgens de hoogste bestuursrechter in strijd met de Habitatrichtlijn van de Europese Unie, die in Nederland is omgezet naar de Wet natuurbescherming.
Alle bouwprojecten die stikstof uitstoten, moeten vanaf nu aantonen dat zij geen significant effect hebben op 118 van de ruim 160 Natura 2000-gebieden in Nederland. In verband met de uitspraak zijn er in totaal zo’n 130 zaken aangehouden die bij de RvS liepen omtrent omgevingsvergunningen, tracébesluiten en bestemmingsplannen.
