Uit een inventarisatie van de collegeprogramma’s door Bouwend Nederland Regio Noord blijkt dat duurzaamheid in de drie noordelijke provincies een belangrijke plaats inneemt. Deze collegeprogramma’s bevatten veel voornemens die de komende vier jaar moeten worden gerealiseerd met betrekking tot de bouw in het Noorden.
Rolf Koops, regiomanager Bouwend Nederland Regio Noord: “Energiebesparing in bestaande woningen en eigen gebouwen is duidelijk het thema. Hoe?, dat blijft echter in het algemeen nog vaag. Groningen en Leeuwarden zijn de uitzondering waar duurzame bouw en het benutten van duurzame energie daadwerkelijk wordt gestimuleerd. Wel lees ik in veel programma’s terug dat er op veel plekken zonnepanelen op eigen gebouwen en scholen moeten komen. In Groningen zien we de meeste variatie in duurzaamheid: zoals smart grid in Loppersum, ledverlichting buiten in Delfzijl en energie neutraal bouwen in Zuidhorn.”
In veel gemeenten leven ambities met betrekking tot levensloopbestendig en zorg-wonen (flexibele bouwmogelijkheden bij mantelzorg buitengebied, Emmen). Enkele gemeenten hebben eigen startersregelingen, zoal Noordenveld; velen willen ruimte bieden voor starterswoningen in dorpen. Woningplannen worden bijgesteld en meer gefaseerd naar de behoefte op de markt.
Teleurstellend is dat geen enkele gemeente het aandurft openlijk over verlaging van grondprijzen te spreken, ook krijgt zorgvastgoed relatief weinig aandacht. Scholen worden veelal alleen genoemd in de zin van de vorming van brede scholen, het toezien op veilige routes en nieuwe functies voor lege scholen. Gezond binnenklimaat wordt slechts door een enkeling, zoals de gemeente Tynaarlo benoemd.
Positief is dat gemeenten kritisch zijn op belemmerende regelgeving en er naar streven de regeldruk te verminderen. Men wil vanuit een faciliterende rol initiatieven – waar mogelijk – ondersteunen. Algemene trend is dan ook minder welstand en het gemakkelijker mogelijk maken van functiewijzigingen (bijvoorbeeld bij leegkomende boerderijen) Een aantal gemeenten geeft expliciet aan geen koppen op hogere regels te plaatsen.
In de infra is aanleg van glasvezelnetwerken een populaire wens. Ook fietsers en wandelaars krijgen veel aandacht in allerlei netwerken. Maar de auto komt er vaak bekaaid vanaf, veel colleges gebruiken camouflerende termen zoals ‘aandacht voor onderhoud zolang budget dat toelaat’ of dat men gaat voor een ‘acceptabel onderhoudsniveau’. Slechts enkele gemeenten zien het belang van tijdig onderhoud aan wegen zoals Leeuwarden dat extra geld wil reserveren om wegen en bruggen toekomstbestendig te maken en nieuw achterstallig onderhoud te voorkomen.
Op het gebied van aanbesteden geeft bijna de helft van de gemeentebesturen aan vooral ook plaatselijke bedrijven kansen te willen bieden op werk. De Wolden (Dr) streeft ernaar 50% van het werk aan lokale aanbieders te gunnen. Minstens een derde van de gemeenten wil social return (blijven) toepassen, dat wil zeggen leerlingen en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt inzetten op werken voor de gemeente.
De inventarisatie van de collegeprogramma’s levert veel input voor de gemeentelijke bouw- en infra overleggen die Bouwend Nederland regio Noord voert.