Het energielabel dat sinds 2015 geldt voor koopwoningen deugt niet. Dat zegt de Rekenkamer in een rapport naar aanleiding van een verantwoordingsonderzoek. “De betrouwbaarheid van het nieuwe energielabel is onvoldoende gewaarborgd en de effectiviteit ervan is vooralsnog gering”, zo luidt de conclusie.
Het energielabel is vanuit de politiek geïntroduceerd om aan te tonen hoe energiezuinig een woning is. In 2015 werd het systeem vernieuwd om te zorgen dat meer huiseigenaren energiezuinige maatregelen zouden nemen. Nu blijkt dat het vooral makkelijker is geworden voor huiseigenaren om het label te ontvangen, zonder dat de gewenste zuinige maatregelen worden genomen.
Oud energielabel beter
Een belangrijk verschil met het oude toetsingssyteem, dat in werking was van 2008 tot 2015, is dat energielabels nu vanaf afstand worden getoetst, waar eerder een erkend deskundige een fysieke controle in de woning uitvoerde. Daarbij is het aantal toetspunten teruggebracht van 150 naar 10. Het systeem werkt nu zo dat de woningeigenaar zelf aangeeft welke maatregelen er in de woning zijn getroffen. Hij/zij moet voor bepaalde maatregelen digitaal bewijsmateriaal aanleveren, zoals foto’s en facturen. Het dossier wordt digitaal verstuurd naar een erkend deskundige, die het dossier en het bewijsmateriaal controleert. De Rekenkamer doet minister Blok van Wonen en Rijksdienst de aanbeveling om het aantal toetspunten te verhogen, het aantal maatregelen waarvoor woningeigenaren bewijsmateriaal moeten aanleveren te vergroten en beter toezicht te houden op de afgegeven energielabels en de onderliggende bewijzen.
Betrouwbaarheid
Deze controle-op-afstand gaat in de praktijk niet altijd goed, zo concludeert de Rekenkamer. “Ondeugdelijk bewijsmateriaal wordt in 14% van de gevallen tóch goedgekeurd en toezicht op de controle ontbreekt. Dit betekent dat de juistheid van het afgegeven label sterk afhankelijk is van de oprechtheid van de woningeigenaar.” Dit gaat logischerwijs ten koste van de betrouwbaarheid van het label. Het toegekende energielabel kan afwijken van het energielabel dat een woning eigenlijk verdient.
Weinig effect
Huiseigenaren dienen het energielabel van hun huis bij verkoop van hun woning overhandigen aan kopers. De gedachte is dat energiezuinige maatregelen worden gestimuleerd. De Rekenkamer hield een enquête onder huiseigenaren, waaruit bleek dat het effect van het nieuwe energielabel echter vooralsnog gering is. Het label zou huiseigenaren niet aanzetten tot het treffen van extra energiebesparende maatregelen en biedt huiseigenaren weinig inzicht in de energiezuinigheid van hun woning. Minister Blok gaf in een reactie dat de betrouwbaarheid van het energielabel kan worden verbeterd, maar dat de voorgestelde maatregelen hogere administratieve lasten en ontwikkelingskosten met zich zal meebrengen.
