Firan, Waternet en De Key slaan de handen ineen om de weg te verkennen naar een warmtenet met warmte uit rioolwater. Het is de bedoeling aan te tonen dat een groot aantal huishoudens in Amsterdam door gebruikmaking van deze warmte op een betaalbare manier aardgasvrij kan worden.
Riothermie als oplossing: Veel appartementengebouwen zijn uit 70’s, matig geïsoleerd en worden nog verwarmd met gasketels
Dat staat in de samenwerkingsovereenkomst die Firan, De Key en Waternet hebben ondertekend in het bijzijn van Meindert Smallenbroek, directeur Warmte en Ondergrond van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Een dergelijk project zou de eerste toepassing van riothermie in de hoofdstad zijn.
Energie-infraspecialist Firan (onderdeel van Alliander), woningcorporatie De Key en waterbedrijf Waternet onderzoeken de mogelijkheid om in het Amsterdamse een nieuw lokaal bronnet te ontwikkelen met warmte uit de riolering.
Een bronnet is een warmtenet waarmee water met relatief lage temperaturen van een duurzame bron naar afnemers wordt vervoerd. De verkenning sluit aan op de gemeentelijke ambities om in 2040 de stad aardgasvrij te laten zijn. Op het bronnet zouden huurwoningen van De Key kunnen worden aangesloten.
Gasverbruik reduceren
Veel woningbezit van de grote corporaties in Amsterdam, zoals bijvoorbeeld appartementengebouwen van De Key, zijn gebouwd in de jaren zeventig, matig geïsoleerd en worden collectief verwarmd met gasketels. Een bronnet, dat warmte benut uit nabijgelegen grote rioolleidingen, kan volgens eerste calculaties het gasverbruik met 75 tot 90 procent terugbrengen.
Dat vermindert de CO2-uitstoot significant. De gasketels blijven beschikbaar als back-up zodat de bewoners altijd verzekerd zijn van warmte. Op het moment dat de gebouwen gerenoveerd en verduurzaamd zijn kunnen de gasketels helemaal vervallen.
“De Key heeft de intentie om op termijn alle appartementen te renoveren en verduurzamen, in lijn met onze ambitie om ons woningbezit in 2050 CO2-neutraal te maken. We kunnen dat echter niet in één keer doen, dus we werken stap voor stap. Met een lage temperatuur bronnet zijn we hierop goed voorbereid”, zegt Eelco Siersema, directeur Vastgoed van De Key.
Riothermie
Bij riothermie wordt overtollige warmte uit het riool opgeslagen in een warmte-koude-opslag (WKO) onder de grond. Het warmtenet levert vanuit deze buffers het hele jaar een stabiele temperatuur. “Het leveren van warmte uit het riool is een fantastische kans om een bijdrage te leveren aan de transitie naar een aardgasvrije samenleving”, aldus Roelof Kruize, directeur van Waternet.
“Waternet streeft er naar om zoveel mogelijk grondstoffen en energie terug te winnen uit de watercyclus.”
Warmtepompen in elk van de appartementenflats zorgen ervoor dat de warmte efficiënt wordt opgewaardeerd naar de juiste temperatuur voor een comfortabele verwarming en warm water in de appartementen.
“Met de inzet van riothermie voor de duurzame verwarming van sociale huurwoningen loopt De Key voorop in de toepassing van lage temperatuur warmtenetten”, aldus André Meijer, directeur van Firan, dat de infrastructuur van het nieuwe bronnet wil gaan ontwikkelen. “Het project levert daarmee inspiratie en inzichten voor andere projecten waarbij de overstap naar aardgasvrije wijken wordt gemaakt.”
(Lees verder onder de foto.)
Foto: Ondertekening door Firan, Waternet en De Key – copyright Stroomversnelling.
Lage temperatuur
Na eerste positieve calculaties, worden nu gedegen berekeningen uitgevoerd die uitgaan van de Total Cost of Ownership om te onderzoeken of het voorgestelde bronnet inderdaad duurzamer én betaalbaarder is dan alternatieve oplossingen. De gemeente Amsterdam ondersteunt deze verkenning.
“In 2040 moet Amsterdam een aardgasvrije stad zijn. Dat betekent dat we huizen op een andere manier moeten gaan verwarmen, het liefst met een zo duurzaam mogelijke warmtebron”, aldus Marieke van Doorninck, wethouder Ruimtelijke Ordening en Duurzaamheid. “Met warmtewinning uit het riool hebben we nog maar weinig ervaring. Het is mooi om te zien dat Firan, De Key en Waternet hiermee gaan experimenteren, zodat we de opgedane ervaring ook op andere plekken in de stad kunnen gaan toepassen.”
Volgens Leen van Dijke, voorzitter van Stroomversnelling, zijn duurzame warmtenetten onontbeerlijk om de gestelde klimaatdoelen te halen. Duurzame warmtenetten, dus met een fossielvrije bron, kunnen uitstekend woningen van warmte en warm tapwater voorzien. Hierbij gaat het – in tegenstelling tot de traditionele warmtenetten – om lage temperatuur systemen.
Het Amsterdamse initiatief past helemaal in de strategie van Stroomversnelling, die mede organisator is van de bijeenkomst met de directeur van het ministerie van EZK. Deze samenwerking kan de weg verkennen voor grootschalige toepassing door allerlei partijen die elkaar op wijkniveau vinden.
