De prijs van energieopwekking door windmolens op zee zal naar verwachting spectaculair dalen. ‘Subsidieloze’ windparken op zee zullen voorlopig echter nog geen feit zijn. Dat blijkt uit het rapport Focus op kosten windenergie op zee van de Algemene Rekenkamer.
Voor de aansluiting van de windparken die gebouwd worden tot en met 2023 is € 4 miljard aan subsidiemiddelen gereserveerd
Aanleiding voor het onderzoek zijn claims van de minister van EZK, dat de kosten van stroom uit zeewind sterker en sneller dalen dan verwacht en dat in 2022 voor de Nederlandse kust de eerste windparken ter wereld zonder subsidie zullen verrijzen. De Algemene Rekenkamer heeft onderzocht of deze claims kloppen. Ook zette de Algemene Rekenkamer de oorzaken van de kostendalingen op een rij.
Windenergie niet zonder subsidie
Het onderzoek leert dat het doel om de prijs van stroom uit zeewind tussen 2013 en 2023 met 40% te verlagen binnen bereik is. Op basis van het winnende tenderbedrag is de prijs van het windpark Hollandse Kust (zuid), dat dit jaar is vergund en in 2022 moet gaan draaien, 70% lager geraamd dan die van 2013.
Zonder subsidie leveren de windmolens op zee echter geen stroom aan het landelijke netwerk. Via de kosten voor aansluiting van de windparken op zee op het landelijke elektriciteitsnet betaalt het Rijk wel degelijk mee. De windparken die in 2022 worden opgeleverd voor de Nederlandse kust zullen dus niet de ‘eerste windparken ter wereld zijn die zonder subsidie worden gerealiseerd’, zoals de minister van EZK in maart van dit jaar aan de Tweede Kamer schreef.
Rijk betaalt Net op Zee
De Algemene Rekenkamer wijst op de subsidie die in het Net op Zee wordt gestoken; het netwerk waarmee de op zee gewonnen windenergie wordt doorgegeven aan het landelijke elektriciteitsnet. Die subsidie komt uit de Opslag Duurzame Energie (ODE), die burgers en bedrijven betalen via de energierekening. Landelijke netbeheerder TenneT (100% eigendom van de staat) is verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van Net op Zee, maar ontvangt hiervoor subsidie uit de ODE.
Voor de aansluiting van de windparken die gebouwd worden tot en met 2023 is € 4 miljard aan subsidiemiddelen gereserveerd. De prijs van de energie die windpark Hollandse Kust (zuid) vanaf 2022 gaat opwekken is 4,3 cent per kWh. De subsidie voor Net op Zee vormt ruim een derde van die prijs.
Aansluitkosten kunnen stijgen
De Algemene Rekenkamer wijst op het risico dat de aansluitkosten van de windparken richting 2030 zullen stijgen. TenneT heeft de minister van EZK gewaarschuwd dat de € 4 miljard, die nu beschikbaar is gesteld, bij tegenvallers mogelijk niet toereikend is.
Ook ziet het er naar uit dat de aansluitkosten van de windparken die tussen 2023 en 2030 worden gebouwd aanmerkelijk hoger zullen uitkomen, op € 5 à 6 miljard. De belangrijkste reden is dat die parken aanzienlijk verder uit de kust liggen. Over de financiering hiervan moet de minister nog een besluit nemen.
Focusonderzoek
Het onderzoek naar de kosten van windenergie op zee is een nieuw type onderzoek van de Algemene Rekenkamer. Het sluit aan bij de actualiteit, begint met een scherp afgebakende vraag en wordt in relatief korte tijd (een kwartaal) uitgevoerd. Er worden geen aanbevelingen in gedaan.
Meer informatie: Focus op kosten windenergie op zee
