Minister De Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft de nieuwe selectie proeftuinen aardgasvrije wijken bekend gemaakt. Veertien gemeenten zetten in deze proeftuinen in op stapsgewijze aanpakken om woningen en andere gebouwen van het aardgas af te halen.
“De 14 gemeenten zetten vooral in op lage temperatuur warmtenetten, ontzorgen van bewoners en verbinding met andere opgaven”
Deze derde en laatste selectieronde aardgasvrije wijken richt zich op stapsgewijze aanpakken, zodat gemeenten ook hiervan kunnen leren. In totaal zijn daarmee nu 64 wijken, buurten en dorpen met een rijksbijdrage aan de slag om aardgasvrij te worden.
Verschillende proeftuinen
Bijna tweederde van de geselecteerde gemeenten zetten met een stapsgewijze aanpak in op isolatie en hybride warmtepompen als tussenoplossing. Hierbij wordt het energieverbruik eerst verlaagd. Later wordt er overgestapt op een duurzame warmtebron. De overstap naar volledig aardgasvrij moeten zij wel voor 2040 maken.
ZLT
Twee proeftuinen gaan in verschillende contexten aan de slag met een (zeer) lage temperatuur (ZLT) warmtenet en aquathermie (verwarmen en koelen met water). Dit is het geval in een historische binnenstad langs de gracht. En in een met water omringd dorp.
Er zijn ook aanpakken met zonthermie als bron. Voorbeelden hiervan zijn PVT-systemen (een combinatie van een zonnecollector en een PV-paneel) met kleine wijknetten en een warmte-koude netwerk met de inzet van zonnewarmte en seizoensopslag.
Lees ook het artikel ‘Warmtenet, waterstof of warmtepomp? In editie nummer 2 van Bouw en Uitvoering
Variatie in aanpekken
De selectie van de proeftuinen is gebaseerd op een voorstel van de Adviescommissie aardgasvrije wijken. Daarin zijn programmapartners, stakeholders en wetenschappers vertegenwoordigd. Er is gezocht naar variatie in aanpakken. En bij alle plannen is nadrukkelijk gekeken naar de uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en betrokkenheid van bewoners.
In bijna alle aanpakken wordt intensief samengewerkt met bestaande bewonerscollectieven. Ook is er veel aandacht voor het borgen van de betaalbaarheid. Opvallend in deze derde ronde is dat de samenwerking met lokale partijen nog steviger is verankerd dan eerder. En dat er wordt samengewerkt met universiteiten en kenniscentra.
Gebiedsvisie
Gemeenten werken vanuit een brede gebiedsvisie. Zo zijn er grote gemeenten met een aanpak waarbij (energie)armoede en leefbaarheid centraal staan. En plattelandsdorpen waar de aanpak aardgasvrij gecombineerd wordt met bijvoorbeeld die van krimp en vergrijzing, werkgelegenheid en levensloopbestendigheid van woningen.
Beeld: Kick Smeets
