De bouwsector in ons land heeft blijvend te maken met veel uitdagingen. Hoewel de sector in 2023 kromp, zijn er al signalen van herstel. De vooruitzichten voor de sector zijn gemengd. Enkele deelbranches gaan al een betere toekomst tegemoet. In dit artikel wordt de sector nader bekeken aan de hand van rapportage en een prognose van de ABN-AMRO.
“Tweede helft dit jaar veel uitdagingen en kansen voor de bouwsector, herstel in zicht vanaf 2025”
Korte termijn prognose
In 2023 kromp de bouwsector met 2 procent. De daling werd veroorzaakt door verminderde vraag in de hout- en bouwmaterialenindustrie en bouwgroothandels. De hoge rente en stijgende bouwkosten remmen de nieuwbouw, terwijl de complexe procedures en netcongestie ook bijdragen aan de vertraging. Voor 2024 zijn de vooruitzichten niet veel beter, met nog steeds minder activiteit in de sector.
Kabinetsplannen voor de bouwsector
Het nieuwe kabinet streeft naar het realiseren van meer betaalbare woningen. Ze houden vast aan hoge doelstellingen voor woningbouw. De wet Versterking regie volkshuisvesting krijgt steun, wat procedures moet versnellen door het aantal bezwaarmomenten te beperken. Toch blijft het stikstofdossier een belemmerende factor, waardoor de haalbaarheid van deze plannen wordt betwijfeld.
2025
Er is hoop voor 2025. In meerdere subsectoren wordt herstel verwacht. Ingenieurs en installateurs zullen een aanhoudend hoge vraag ervaren en zien hun productie toenemen. De vergunningspijplijn voor woningen groeit, met begin 2024 al meer dan 180.000 verleende vergunningen. Hoewel de nieuwbouw vertraagt, profiteert de onderhoudsmarkt van woningen van een hoge vraag, vooral door de noodzaak van verduurzaming.
Woningbouw
De woningbouw ervaart grote terugval door de gestegen hypotheekrente en de hoge prijzen van nieuwbouwwoningen. Veel projecten zijn uitgesteld of afgeblazen. De vergunningverlening groeit wel, maar de start van bouwprojecten wordt vertraagd door bezwaarprocedures en netcongestie. Problemen met elektriciteits- en wateraansluitingen vormen extra obstakels voor de bouwsector.
Utiliteitsbouw
De utiliteitsbouw voelt nu ook de impact van de gestegen rente. Het investeringsklimaat verslechtert, waardoor er in 2025 minder nieuwbouw plaatsvindt. Problemen bij het verkrijgen van bouwlocaties en aansluitingen op elektriciteit en water zijn extra belemmeringen. Toch biedt de solide Nederlandse economie een basis voor toekomstige investeringen. Vooral bij een dalende rente na 2025, laat de prognose zien.
GWW-sector
De Grond-, weg- en waterbouw (GWW) verschuift van nieuwe aanlegprojecten naar onderhoud en renovatie. Beperkte budgetten bij zowel de Rijksoverheid als lokale overheden vormen uitdagingen. Desondanks blijft de vraag groot vanwege de energietransitie en klimaatadaptatie. Overheidsbudgetten en investeringscapaciteit zullen de groeipotentie van de sector bepalen.
Installatiebranche
Installateurs spelen een sleutelrol bij de verduurzaming van gebouwen. Ze worden steeds eerder in het bouwproces betrokken en kunnen rekenen op een hoge vraag. Personeelstekorten blijven een probleem, vooral door concurrentie met netbeheerders. Ondanks wijzigingen in het overheidsbeleid, zoals de afschaffing van de warmtepompverplichting, blijven installateurs een belangrijke rol spelen in de toekomst.
Architecten- en ingenieursbureaus
Architectenbureaus zagen de afgelopen jaren matige groei door de problemen in de bouw. Voor 2024 wordt een lichte omzetgroei verwacht, mede door stijgende prijzen. Ingenieursbureaus daarentegen profiteren van de aanhoudende vraag naar verduurzamingsadvies en projecten. Ondanks personeelstekorten blijven ingenieurs een sterke basis aan opdrachten behouden, met verwachte groei in 2024 en 2025. Zo is de prognose van ABN-AMRO.
Bouwgroothandels en bouwmaterialen
Bouwgroothandels ervaren sinds eind 2023 een omzetdaling. Voor 2024 zijn de vooruitzichten gemengd, maar de vraag vanuit de onderhoud– en renovatiemarkt biedt enige compensatie. De productie van bouwmaterialen daalde in 2023 sterk, maar er zijn tekenen van herstel in 2025. De prijzen van bouwmaterialen zijn het afgelopen jaar gemiddeld gedaald, wat enige verlichting biedt voor de sector.
