De komende vier jaar is 800 miljoen euro extra nodig voor het wegwerken van het tekort op het budget voor beheer en onderhoud van de waterwerken in Nederland. Daarna is er structureel 100 miljoen euro per jaar extra in het Deltafonds nodig.
Op Prinsjesdag is bekend gemaakt dat er voor het Deltaplan Zoetwater 100 miljoen euro extra wordt uitgetrokken
Het tekort op beheer en onderhoud mag niet ten koste gaan van nieuwe watermaatregelen om onze laag gelegen delta voor te bereiden op de verandering van het klimaat. “Het is in het licht van de klimaatverandering onverantwoord om vertraging op te lopen bij de uitvoering van het Deltaprogramma. Er is juist een versnelling nodig”, aldus Deltacommissaris Peter Glas.
Schop in de grond
De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft op Prinsjesdag, namens het kabinet het Deltaprogramma 2022 met als ondertitel ‘Iedere schop in de grond klimaatbestendig’ naar de Tweede Kamer gestuurd.
Glas: “Het klimaat lijkt sneller te veranderen. De overstromingen in Limburg en het recente klimaatrapport van het IPCC onderstrepen de urgentie voor extra inzet en versnelling van de uitvoering van maatregelen uit het Deltaprogramma. Ik vraag de overheid, burgers en bedrijven daarom met klem om extra inspanningen voor klimaatadaptatie.”
Beter koppelen
In zijn aanbiedingsbrief bij het Deltaprogramma 2022 roept de Deltacommissaris het
kabinet op de wateropgaven beter te koppelen aan de andere grote opgaven in het land.
“Water heeft veel te bieden, maar stelt ook eisen. Het kabinet maakt nu de bepalende keuzes voor woningbouw, landbouw, energie, natuur en economisch herstel. Met die keuzes wordt de ruimtelijke inrichting van Nederland voor de komende decennia, en op onderdelen tot ver daar voorbij, vormgegeven.”
Glas: “We moeten zorgen dat deze keuzes en maatregelen klimaatbestendig zijn zodat we in onze laaggelegen delta een goede toekomst hebben en Nederland aantrekkelijk blijft voor zijn bewoners en voor bedrijven.”
Lees ook: Slechts een op de vier Europese steden heeft klimaatadaptatieplan
Dwingende aanpak
Volgens de Deltacommissaris is een meer dwingende aanpak van het kabinet nodig om er voor te zorgen dat er voldoende rekening wordt gehouden met een stijgende zeespiegel, hogere maar ook lagere afvoeren in de rivieren en weersextremen.
De waterbeheerders moeten bij woningbouwplannen direct aan tafel zitten zodat de woningen op de juiste plek worden gebouwd en er in nieuwe woonwijken voldoende maatregelen worden genomen om overtollig water bij stortbuien op te vangen en vast te houden voor droge periodes.
Ook adviseert hij het kabinet geld uit te trekken voor onderzoek naar de gevolgen van de klimaatverandering op de lange termijn voor de grensoverschrijdende rivieren en de mogelijke maatregelen. Om een goed beeld te krijgen van de gevolgen van de zeespiegelstijging is eerder al een kennisprogramma gestart.
Zoetwater-investering
De minister heeft op Prinsjesdag bekend gemaakt dat ze voor het Deltaplan Zoetwater voor de periode 2022-2027 100 miljoen euro extra uittrekt, bovenop de 150 miljoen euro die al in het Deltafonds was gereserveerd.
De waterschappen, gemeenten en provincies trekken samen 540 miljoen euro uit voor nieuwe maatregelen die moeten zorgen voor voldoende zoetwater voor drinkwater, landbouw, natuur en industrie. Met bijna 800 miljoen euro in totaal is het budget voor zoetwatermaatregelen verdubbeld ten opzichte van de afgelopen periode.
Bij de maatregelen gaat het onder meer om de aanleg van nieuwe aanvoerroutes (sloten en kanalen) om zoetwater uit de Rijn en Maas beter te gebruiken. Op de zandgronden richt de aanpak zich onder meer op het laten meanderen van beekjes en de inzet van stuwen om het water vast te houden.
Ook voor de regenton van Nederland, het IJsselmeer, worden maatregelen genomen om de zoetwaterbuffer beter te beschermen tegen zout water dat bij de sluizen bij de Afsluitdijk binnendringt. Verder wordt onderzocht of en hoe we andere waterbronnen beter kunnen gebruiken, zoals gezuiverd rioolwater of brak grondwater.
(Lees verder onder de afbeelding.)
Projecten
In het Deltaprogramma 2022 staat een overzicht van de maatregelen die Rijk, waterschappen, provincies en gemeenten gezamenlijk nemen zodat Nederland in 2050 weerbaar is tegen het hoogwater vanuit zee en de grote rivieren en voor extreme weersomstandigheden.
Via het Rijk is hiervoor in het Deltafonds nu gemiddeld bijna 1,4 miljard euro per jaar beschikbaar. Het afgelopen jaar zijn er weer grote en bijzondere projecten gestart en opgeleverd. Dit jaar is bijvoorbeeld in het Hoogwaterbeschermingsprogramma de dijkversterking bij Vianen en de Lauwersmeerdijk afgerond.
Volgend jaar start het werk aan de dijk tussen Tiel en Waardenburg, een traject van 19,5 km lang. Rijkswaterstaat werkt daarnaast door aan de versterking van de Afsluitdijk zodat de dijk ook in de toekomst bescherming blijft bieden tegen overstromingen.
Maaspark
Een groot project van Waterschap Limburg dat recent is opgeleverd is het Maaspark Ooijen-Wanssum in Noord-Limburg, een natuurgebied met de omvang van vijfhonderd voetbalvelden dat bij hoge waterstanden water opvangt zodat het peil in de Maas daalt. Bij de watersnood in juli heeft deze nieuwe opvang zijn werk gedaan.
In Zwolle is bij de fietsenstalling bij het NS-station een grote waterberging opgeleverd om overtollig water op te vangen.
Daarnaast zijn er verschillende pilots gestart voor innovaties zoals op Texel en bij het Lauwersmeer om verzilting van landbouwgrond tegen te gaan en in de duinen in Wassenaar om brak water in te zetten voor de drinkwatervoorziening.
Zie voor de aanbiedingsbrief van de Deltacommissaris en het Deltaprogramma 2022: www.deltaprogramma.nl
Deltacommissaris: Extra geld en actie nodig voor beheer en onderhoud waterwerken
