Vooruitlopend op het verschijnen van een nieuwe Nota Ruimte heeft minister Hugo de Jonge de Contourennotitie naar de Tweede Kamer gestuurd. De notitie benoemt de urgente keuzes op het gebied van energie, natuur, woningbouw, landbouw, economie en infrastructuur die overheden moeten maken. De notitie schetst de eerste richtingen voor de nieuwe Nota Ruimte. Daarmee herneemt het rijk de regie op de ruimtelijke ordening.
“De Contourennotitie geeft een eerste inhoudelijke richting voor een rechtvaardige verdeling van de ruimte in ons land”
Zekerheden
Het ministerie in haar berichtgeving: “De noodzaak om urgente opgaven op te pakken wordt versterkt door ontwikkelingen zoals bevolkingsgroei, klimaatverandering, toenemende sociaal-culturele verschillen en internationale afhankelijkheid.
De hoeveelheid ruimte is een gegeven terwijl de transities alleen maar om meer ruimte vragen. Nederland moet kiezen waar, hoe en waaraan we ruimte bieden om ervoor te zorgen dat de huidige zekerheden – zoals voldoende voedsel, schoon drinkwater en energie – ook voor toekomstige generaties blijven bestaan. En keuzes maken betekent ook dingen niet meer doen”.
Leidende principes
De Contourennotitie beschrijft voor het rechtvaardig verdelen van de ruimte drie leidende principes:
1. Keuzes moeten niet leiden tot het afschuiven van problemen. Niet naar volgende generaties. Niet naar andere gebieden. Lasten en lusten moeten eerlijk worden verdeeld.
2. Verder moet recht worden gedaan aan de schaarse en waardevolle ruimte. Waar het kan moeten functies slim en met kwaliteit gecombineerd worden.
3. Er moet recht worden gedaan aan de eigenheid van de regio’s: we beschermen en benutten wat er is en werken aan lokaal passende oplossingen.
De gesteldheid van ons water- en bodemsysteem zal bepalend worden voor wat kan. Water en bodem worden daarom sturend bij de te maken keuzes. Zo bouwen we bijvoorbeeld niet meer buitendijks, houden rekening met slappe bodems en de beschikbaarheid van voldoende drinkwater.
Bewegingen
De Contourennotitie benoemt drie bewegingen:
1. Naar een evenwicht tussen landbouw en natuur in heel Nederland: voor een toekomstbestendige landbouw en herstel van de biodiversiteit.
2. Naar een klimaatneutrale en circulaire samenleving: voor schonere energie, duurzamere vervoersstromen en het samenbrengen van vraag en aanbod.
3. Naar sterke regio’s, steden en dorpen in heel Nederland: toekomstperspectief voor alle gebieden.
Deze bewegingen zijn onderling sterk met elkaar verbonden. In de opmaat naar een nieuwe Nota Ruimte werkt het kabinet aan een ruimtelijke hoofdstructuur. Hierin laten kaarten zien hoe Nederland zich tot 2050 kan ontwikkelen.
Lees verder onder de afbeelding.
Foto: Martijn Beekman.
Regie en balans
Hugo de Jonge: “Regie is nodig om te zorgen voor een rechtvaardige uitkomst van de keuzes die we moeten maken. Dat betekent dat we door goed rentmeesterschap de huidige en toekomstige vraagstukken niet afwentelen op volgende generaties. We willen heel Nederland benutten en heel Nederland in haar regionale verschillen recht doen. Hierbij zoeken we de balans tussen leefbaarheid, economie en ecologie”.
Ruimtelijke ordening heel Nederland
De Contourennotitie richt zich nadrukkelijk op heel Nederland. Waar de ruimtelijke ordening eerder nog prioriteit gaf aan het sterker maken van wat al sterk was, is het nu noodzaak om alle regio’s beter te benutten, waardoor er voor alle delen van ons land een toekomstperspectief komt.
Met een beter evenwicht tussen landbouw en natuur en de overgang naar een kringloopeconomie. En met een stevige inzet op economie, wonen, infrastructuur en voorzieningen in meer regio’s. Ook in regio’s waar groei minder voor de hand ligt, wil het rijk zorgen voor voldoende voorzieningen met plek voor kleinschalige verdichting van steden en dorpen.
Schaalsprong naar verstedelijking
Voor zeven regio’s verspreid over het land worden nu al verstedelijkingsstrategieën opgesteld om de groeiopgave aan te kunnen. In de Contourennotitie schrijft het kabinet dat in meer regio’s kansen zijn voor een verdere schaalsprong: Eindhoven, de Stedendriehoek, Twente, Zuid-Limburg en een verdere uitloop van de verstedelijkingsstrategie Groningen-Assen naar Emmen.
Lees verder onder de afbeelding.
Functies bundelen
Voor bestaande energie- en mobiliteitsnetwerken zijn grote aanpassingen nodig om genoeg schone energie op te wekken en vervoer te verduurzamen. Deze functies moeten zoveel mogelijk worden gebundeld. Het ruimtelijk samenbrengen van vraag en aanbod helpt verspilling van grondstoffen en energie tegen te gaan en voorkomt verrommeling van het landschap en verlies van economische waarde door transport.
Water- en bodemsysteem herstellen
er zijn maatregelen nodig om een voldoende aanbod aan schoon drinkwater te waarborgen, de kwaliteit van de natuur te verbeteren en de landbouw toekomstperspectief te bieden. Zowel landbouw als natuur zijn afhankelijk van het herstel van het water- en bodemsysteem.
“Meer ruimte langs de rivieren en een hoger waterpeil in de veenweidegebieden kunnen zorgen voor een meer uitgebreide en toekomstbestendige ecologische hoofdstructuur, met een binnen Europa unieke delta-natuur. Daarbij is het van belang dat er een economisch sterke landbouw is met voldoende verdienvermogen”, aldus het bericht.
Meedenken rond ruimtelijke ordening
Alle Nederlanders kunnen meedenken over de te maken keuzes in de Nota Ruimte met onder andere een online tool. Op een laagdrempelige manier worden mogelijke beleidsopties voorgelegd waardoor inwoners van Nederland de dilemma’s tegenkomen die komen kijken bij het maken van keuzes voor de Nota Ruimte.
“Ik nodig onze jongeren in het bijzonder uit om mee te doen. De keuzes die we moeten maken gaan over hun toekomst”, benadrukt Hugo de Jonge.
Minister De Jonge bood de Tweede Kamer de Contourennotitie kamerbrief Nota Ruimte aan.
Bron: Ministerie van Binnenlandse Zaken, Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
Rijk herneemt regie op ruimtelijke ordening met Contourennotitie. Lees ook:
Invoering Omgevingswet en Wkb vanaf 1 januari 2024.
Bouwcampus benadrukt aandachtspunten politiek in verkiezingsprogramma’s.
Water en bodem sturend bij ruimtelijke keuzes.
